Jostijn maakt het in Tilburg

Bewust of onbewust, je hebt vast een keer een foto van Jostijn Ligtvoet gezien. Al jarenlang is hij een vaste waarde als fotograaf voor onder andere Schouwburg Concertzaal Tilburg, Poppodium 013, De Nieuwe Vorst en Festival Circolo. Zijn foto’s zijn meer dan plaatjes, ze vertellen een verhaal. Het verhaal van een concert, van een artiest of van een moment. Ze laten de beste versie van de voorstelling zien, de beste versie van de persoon. Zijn beelden springen in het oog, verwonderen of worden in het beste geval voor eeuwig in je brein geprent en gaan mee je graf in. De foto’s kennen we, maar wie is de man achter de camera?

Als fotografen iets niet fijn vinden, dan is het zelf in de picture staan. Als het vizier eens op hen gericht staat, dan voelen zij zich even zoals ons stervelingen zonder camera: naakt en kwetsbaar. In dit makersverhaal proberen we een beeld te vangen van fotograaf Jostijn Ligtvoet, niet op de gevoelige plaat, maar zwart op wit. 

Van cello naar camera

Het lag niet voor de hand dat Jostijn fotograaf zou worden. Hij studeerde in 2008 af aan het conservatorium als cellist. Maar de liefde voor de cello verdampte langzaam maar zeker. “Dat lag vooral aan mezelf. Als ik aan het studeren was, had ik altijd het gevoel dat er een docent op mijn schouders mee zat te kijken. Het plezier van spelen is verdwenen door het conservatorium, en ik weet dat ik daar niet de enige in ben.” Jostijn gaf les bij een muziekschool en speelde met orkesten door het land, maar zwaaide uiteindelijk de muziekwereld (voorlopig) vaarwel. “En dat is een hele goede keuze geweest.” 

Daarna werkte hij als gastheer bij Theaters Tilburg (tegenwoordig Schouwburg Concertzaal Tilburg), waar hij voorzichtig begon met het fotograferen. “Ik begon met het vastleggen van voorstellingen en concerten, en langzaamaan kreeg ik steeds meer aanvragen. Na een tijdje heb ik mijn baan als gastheer moeten opzeggen omdat ik het niet meer gecombineerd kreeg.” Zo’n tien jaar terug maakte hij de stap om fulltime te gaan fotograferen, zo werd Jostijn Ligtvoet Fotografie geboren.

Vrijheid

Het plezier dat Jostijn niet kon vinden als cellist, heeft hij wel gevonden als fotograaf. “Ik ben het gewoon gaan doen. Door het zelf te ontdekken en te beseffen dat je eigenlijk geen fouten kunt maken, dat het allemaal goed is, ga je weer plezier hebben in dingen maken.” Daarnaast heeft deze loopbaankeuze hem ook een hoop vrijheid verschaft. “Ik krijg een opdracht en ik mag dan mijn eigen tijd indelen, en dat is heel fijn. Dat geeft veel vrijheid.”

Strengheid

Maar de strengheid naar zichzelf als kunstenaar en maker zit er nog steeds in. “Ik ben nog steeds wel perfectionistisch. Ik wil gewoon elke dag leren en mijn werk naar een nieuw niveau brengen. Soms ben ik bezig met een fotoklus, en dan weet ik: voor de klant heb ik nu de foto. Dan neem ik nog even de tijd om wat foto's te maken voor mezelf, om nieuwe technieken uit te proberen. Ik ben eigenlijk nog iedere dag aan het leren.”

Werkethiek

Als we vragen naar Jostijns visie op het vak dan gaan zijn gedachten rechtstreeks naar werkethiek. “Fotografie betekent vooral heel hard werken. Altijd aanstaan. Altijd werk zien en zorgen dat je gezien wordt. Eerder komen, later weggaan dan je opdracht.” Daarnaast is netwerken essentieel binnen dit vak volgens Jostijn. “Het is belangrijk om een netwerk op te bouwen. Dat begint met interesse tonen naar je opdrachtgever, contact maken met mensen. Ik geloof echt dat dit op waarde geschat wordt. Daarmee open je deuren. En misschien open je een deur die pas over een half jaar opengaat.”

Geraakt worden

Naast hard werken is fotograferen ook genieten, aldus Jostijn. “Ik kom op zoveel toffe plekken. Toen ik op het conservatorium zat, ging ik bijna nooit naar concerten, ik was alleen maar aan het studeren. Via fotografie heb ik concerten, moderne dans en theater pas echt leren kennen. En ik heb geleerd dat die me echt kunnen raken, dat had ik nooit gedacht. Het is heel tof dat je als fotograaf daarbij mag zijn, je kan laten verrassen door de voorstelling en de foto’s die je maakt.”

Foto-oorlog

Waar werk is, is concurrentie. En zo is het ook in het culturele veld. Fotografie is een schone kunst, maar soms moet je niet bang zijn om je handen vuil te maken. “Fotograaf zijn in Tilburg is een beetje ellebogenwerk. Want als jij niet kan, dan vragen ze iemand anders en ben jij de klus kwijt. Dus je moet er wel opzitten.” Maar verder is het in de stad een ons-kent-ons-gevoel en wordt er ook werk aan elkaar gegund. “Je speelt onderling dingen door aan elkaar als je zelf niet kunt. Het is ook fijn dat iedereen in Tilburg zijn eigen niche heeft. De een doet veel journalistiek werk, de ander cultureel werk of natuurfoto's. Iedereen gaat rond in z’n eigen bubbel, dus over het algemeen zit je elkaar niet echt in de weg.”

Diversiteit

En hoe is het gesteld met de culturele sector in Tilburg? Is er genoeg ruimte in Jostijn zijn bubbel? Jostijn: “Tilburg is een kleine stad, maar het culturele veld is heel ruim.” En die diversiteit in Tilburg is fijn voor een fotograaf. “Tilburg is een te gekke plek. Er is zoveel te doen, het is heel divers. En dat vind ik juist leuk, om iedere dag iets anders te mogen doen. De ene dag een concert, dan een theatervoorstelling, dan weer een portret of een bruiloft of wat dan ook. Als er maar diversiteit inzit.”

Onderscheidend vermogen

Ze zeggen weleens dat elke maker creëert in de hoop om niet vergeten te worden na zijn dood. Tenminste, iets minder snel vergeten te worden. Wat hoopt Jostijn achter te laten aan deze wereld? “Oef. Dat vind ik moeilijk om te zeggen. Ik hoop dat mensen zeggen dat ik eerlijke foto's heb gemaakt. Dat ik met interesse heb laten zien hoe gaaf het was om ergens bij te zijn.” Jostijn zijn motto is niet voor niets: voor jou sta ik vooraan. “Niet iedereen kan vooraan staan bij een concert of een dansvoorstelling, dat is het punt. Maar ik kan laten zien hoe tof het is. Ik mag die eerste paar nummers wel tegen de rand van het podium aanstaan, en ik wil laten zien hoe tof dat is. De artiesten op een voetstuk plaatsen. Ik hoop dat dat bijblijft.”

Gouden tip

Nog een laatste gouden tip aan beginnende fotografen? “Just Do It. Dat is zo'n gevleugelde uitspraak van Nike. Maar dat is het belangrijkste. Begin ergens, en geef niet na de eerste tegenslag op. Gewoon doorgaan. Laat je werk zien aan anderen en spreek met veel mensen. Dus trek eropuit, toon interesse en leer mensen kennen.” En vergeet in de tussentijd geen plezier te hebben.