TAISIG organiseert de AI-activiteiten van Tilburg University
De samenleving verandert razendsnel. Grote motor achter deze transitie is Artificial Intelligence (AI). Hoe maak, verbeter of intensiveer je technische en maatschappelijke processen met behulp van data? De veranderingen vinden plaats binnen diverse maatschappelijke thema’s zoals zorg, levensstijl, criminaliteit en logistiek. Bij Tilburg University is een grote verscheidenheid aan wetenschappers betrokken bij AI. Om in kaart te brengen en inzichtelijk te maken wat we doen en waar we goed in zijn, is TAISIG opgericht.
TAISIG heeft als doel om de AI-activiteiten in de universiteit te bundelen, te coördineren en te versterken en om herkenbaar naar buiten te treden als belangrijke speler in het regionale en landelijke AI-domein. Bovendien wil het de ontwikkeling van nieuwe onderzoeksvoorstellen en beursaanvragen faciliteren en bespoedigen. TAISIG is onderverdeeld in drie clusters: AI-algoritmen en methoden, AI-applicaties en -concepten en ELSA (Ethical, Legal and Societal Aspects of AI). Hiermee bestrijkt het de volledige keten van ontwikkeling van AI-methodes, het toepassen van AI-methodes in de praktijk en het onderzoeken van voorwaarden bij AI-toepassingen zoals ethiek en wetgeving.
Team effort
“Zie het als een orkest”, schetst Boudewijn Haverkort het plaatje. Hij is decaan en hoogleraar bij Tilburg School of Humanities and Digital Sciences (TSHD), zeer ervaren op gebied van digitalisering en één van de boegbeelden van TAISIG. “In een orkest zijn diverse instrumenten vertegenwoordigd die gezamenlijk de muziek op papier weten om te toveren tot een muzikaal verhaal.” Collega-voorman Emile Aarts is hoogleraar bij Tilburg School of Economics and Management (TiSEM). Hij vult aan: “Tilburg University is een groot symfonieorkest, geen percussieband. Elk instrument speelt een belangrijke rol en draagt bij aan het geheel. Want net als muzikanten meerwaarde zien in het samen musiceren, draagt samenwerking op het gebied van AI binnen onze universiteit bij aan het eindproduct. Vergelijk het maar met de uitvinding van de cd-speler. Die kun je niet toeschrijven aan één persoon, dat was een team effort.”
Interdisciplinaire samenwerking
Waarin verschilt dit klinkende Tilburgse AI-orkest met het Nijmeegse, Utrechtse, Eindhovense of Amsterdamse orkest? Aarts: “Ook daar zijn alle instrumenten aanwezig. Ons voordeel is dat we een wat kleinere universiteit zijn. Dankzij onze vier grotere faculteiten lukt het ons om lijnen kort te houden en te weten waar collega-wetenschappers zich mee bezighouden. Interdisciplinaire samenwerking is onze kracht. Idealiter zetten we ook richting de buitenwereld de lijnen uit. Door bijvoorbeeld tijdens een overleg te wijzen op een collega die bij een aanpalende kwestie van meerwaarde kan zijn. We hebben veel kennis te bieden in de breedte. Vanuit TAISIG geven wij onderzoekers ondersteuning bij het aanvragen van onderzoeksgelden en een podium om dat onderzoek te presenteren.”
Bestaand en nieuw
Veranderingen op AI-gebied vinden plaats binnen diverse maatschappelijke thema’s zoals zorg, levensstijl, criminaliteit en logistiek. “De hele wereld is bezig met digitale transformatie”, schetst Aarts. “Corona versnelt dat proces bovendien, kijk maar naar ons onderwijs; de huidige verschuiving naar online zou een jaar geleden ondenkbaar zijn geweest. Alles en iedereen is op een bepaalde manier met AI bezig. Daarom is het noodzakelijk dat Tilburg University nu laat zien waar het voor staat en welke kennis en expertise het in huis heeft. Zo verstevigen we onze rol en onze positie.” Haverkort knikt. “Het gaat deels om het verbeteren en aanpassen van bestaande zaken. Maar er zijn ook nieuwe elementen, zoals nieuwe wetenschapsgebieden op de grenzen van bestaande. We moeten niet bang zijn om die op te pakken.”
Expertise Tilburg University
Wat heeft Tilburg University te bieden? Het antwoord is te vinden in alle drie de primaire processen: onderwijs, onderzoek en impact. Tilburg University heeft momenteel twee geaccrediteerde AI-opleidingen, een op bachelor- en een op masterniveau. Daarnaast biedt het AI-gerelateerde opleidingen zoals Data Science & Society, Statistiek en Methodologie en Econometrie. In het onderzoek staat het oplossen van maatschappelijke vraagstukken centraal. Denk aan mens-machine interactie in de gezondheidszorg, in de industrie en het onderwijs, maar ook aan juridische transformaties en de sociale en psychologische impact van het gebruik van AI. “We zijn actief in de fundamentele AI”, schetst Haverkort. “We hebben een groot departement dat aan AI-algoritmen werkt en diverse opleidingen die grote aantallen studenten trekken. Daarnaast werken we vanuit andere disciplines en perspectieven aan AI, in faculteiten als TiSEM, Tilburg School of Social and Behavorial Sciences (TSB) en Tilburg Law School (TLS). Daar zitten fantastische onderzoekers die vanuit hun perspectief aansluiten op de grote maatschappelijke AI-vraagstukken in een hechte, directe verbinding.”
Verbonden met AI
Hoe zijn gedragswetenschappen en neurowetenschappen verbonden met AI? Haverkort: “Neem het begrip ‘nudging’, het op een subtiele, positieve manier beïnvloeden van gedrag. Hoe kom je daartoe? Door analyse van gegevens uit het verleden leer je incentives van gedrag.” “Bij gedragswetenschappen gaat het om cognitie en perceptie”, vult Aarts aan. “Dat zijn belangrijke uitgangspunten bij AI. De studie van het brein is nodig bij de ontwikkeling van interactieconcepten voor robots en chatbots. Het is geen traditionele of harde AI, zoals deep learning, maar het zit in de mens-machine interfaces.” Bij TiSEM is er ook een link, vindt Haverkort. “Onder de oppervlakte doen zij veel met AI, bijvoorbeeld als het gaat over studies naar technische en bedrijfskundige informatieverwerking, zoals operations research. Deze vakgebieden maken veelvuldig gebruik van mathematisch programmeren, zoekalgoritmen en machine learning.”
Holistische benadering
De heren zijn trots op wat de universiteit weet te bereiken. Aarts: “Tilburg University werkt hard aan AI met een relatief klein budget, vergeleken met de budgetten van grote spelers als Google, Amazon en IBM. Dat doen we door een goede strategie te kiezen en die uit te dragen. Een strategie van AI voor de mens en de mens voor AI, een holistische benadering. We dragen het uit in ons onderwijs, we onderzoeken het in ons wetenschappelijk onderzoek en we werken samen aan het maken van impact met diverse maatschappelijke partners in MindLabs, JADS en het DAF Technology Lab.” Haverkort: “Wij hebben in Tilburg fantastische muzikanten om een mooi muziekstuk te spelen, maar als we nog beter kijken kunnen we een prachtig concert geven. Het orkest draait warm achter de schermen en is zeer binnenkort klaar om te spelen.”