Ga naar inhoud
Ga naar de homepage van Make it in Tilburg

Jedrek maakt het in Tilburg

De meeste jongetjes van zes jaar willen piloot worden of dokter. Niet Jedrek Nadobnik. Voor hem was er maar een optie: filmregisseur worden. Op zesjarige leeftijd verhuisde Jedrek van Polen naar Nederland waar hij een nieuwe taal leerde kennen, niet de Nederlandse - dat volgde later, maar de taal van de film. Hij werd op slag verliefd op de rolprent en vele jaren later is die jeugdige romance verworden tot een liefde voor het leven. We richten de spotlight op de man achter de camera en spreken de jonge filmmaker in het Tilburgse Studio Nova, de plek waar zijn carrière begon. 

Intro: Nederland

Zonder zijn opa had Jedrek’s leven er misschien helemaal anders uitgezien. Toen hij zes was, wilde de jonge Jedrek het liefste tekenfilms kijken, maar zijn opa had daar andere ideeën bij. Jedrek: ‘Hij zei: “We kijken eerst The Godfather en Once Upon A Time in The West af”. Door hem werd ik heel vroeg blootgesteld aan meesterlijke films. Ook al kende ik de taal niet, ook al kon ik het niet precies benoemen, ik wist meteen het verschil tussen een goede en een slechte film.’ Tempo, dialoog, structuur, compositie. De kleine Jedrek zoog het op als een spons. En het zaadje was geplant. 

Scene 2: De journalist

Dat zaadje groeide uit tot een plan: filmacademie doen en vervolgens regisseur worden. Maar het leven is wat er gebeurt als je bezig bent met plannen maken. ‘Mijn moeder zei: “Hollywood is ver weg”. Zij geloofde niet dat dit een echt beroep kon zijn voor mij, dat was een sprookjeswereld voor haar. En ik had het idee ook uit mijn hoofd gezet, ik wist niet of het realistisch zou zijn.’ Uiteindelijk, nadat hij niet aangenomen was op de filmacademie, werd de keuze gemaakt voor een opleiding in de journalistiek. ‘Journalistiek paste ook goed bij mij, omdat ik nieuwsgierig ben naar wat mensen drijft, waar hun passie ligt. Ik ben ook echt verliefd geworden op dat vak.’ En grappig genoeg bracht de liefde voor journalistiek hem weer terug bij zijn eerste liefde: film. ‘Ik merkte op deze opleiding snel dat ik een hybride vorm kon doen, dus film en journalistiek samen, dat was documentaire.’

Scene 2: Terugkeer naar de liefde

In het derde jaar van de opleiding journalistiek kwam er een plek vrij bij Studio Nova, een gezamenlijke werkplek die als voedingsbodem dient voor jonge makers. ‘Ik was net begonnen met bedrijfsfilms en docu’s toen ik hoorde dat er een plek vrij kwam bij Studio Nova. Daar kon ik een werkplek huren in ruil voor een reeks opdrachtfilms. Ik heb me gemeld en dat klikte meteen. De spirit met iedereen was echt fantastisch. Oprichter Rudi Brekelmans en ik zaten meteen op een lijn, qua filmsmaak, filmreferenties en qua wat wij voor willen stellen als Studio Nova.’

Hier werd het startschot gegeven voor de filmcarrière van Jedrek. In de kleine drie jaar dat hij nu actief is maakte hij meerdere docu’s, korte speelfilms en muziekvideo’s, met als meest tekenende werk: Laatste Adem, een documentaire over jonge kunstenaars in coronatijd waar Jedrek zelf de soundtrack voor orkestreerde met een band en sound engineer. ‘Ik wilde iets maken over deze tijd, omdat dit een periode is die we voor altijd gaan onthouden. Ondanks dat veel tegenzat wegens de geldende maatregelen, vind ik dat ik toch een goede productie heb kunnen neerzetten. Het was niet uitgedacht van tevoren, juist omdat het zo'n onzekere tijd was, ik ging af op wat goed voelde. Ik denk dat beperkingen je uiteindelijk ook creatiever maken, als ik teveel vrijheid heb, komt er niks op papier.’ De inspanning was geen laatste adem voor Jedrek, hij liet zien dat hij de langste adem had. Uiteindelijk is ‘Laatste Adem’ in première gegaan bij Cinecitta en te zien geweest op televisie bij Omroep Brabant. 

Scene 4: De eigenzinnige filmmaker

Hoe werkt dat eigenlijk als je filmmaker wilt worden zonder opleiding? Kan dat? Het korte antwoord is: ja. Het langere antwoord is ook ja. ‘Ik geloof dat je geen filmacademie nodig hebt om films te maken. Dat wil niet zeggen dat je de basis niet moet weten. Je moet kunnen benoemen wat je graag wilt vertellen en communiceren, daarvoor moet je de filmtaal spreken. Ik heb nooit een filmstudie gedaan, maar wel films bestudeerd.’ Omdat Jedrek geen filmacademie kon doen, heeft hij zich zo ver verdiept in de cinema dat hij haast de opleiding heb gedaan heeft. Hij las scenarioboeken, handboeken over vertelstructuren en keek vele uren aan films en filmanalyses. ‘Mijn levensmotto is: kijk zoveel mogelijk films. Kijk wat ze goed of fout doen, daar leer je van. Eigenlijk horen films alleen maar beter te worden omdat we van elkaars fouten kunnen leren.’

Scene 5: De droom

De droom van Jedrek is speelfilms maken. Dat is sinds zijn zesde levensjaar eigenlijk niet veranderd. Hij is op dit moment volop in de weer met het scenario van zijn eerste film. Waar die over gaat wil hij nog niet verklappen, maar een ding is zeker: het wordt niet saai. ‘Ik ben altijd gefascineerd door bombastische films zoals James Bond, maar ook series als Miami Vice. Ik waardeer slow cinema ook - daar kijk ik heel graag naar - maar als ik zelf iets maak dan moet het panache hebben, kracht. En daarmee doel ik niet op Michael Bay met explosies, ik wil dat de vorm de inhoud bepaalt en andersom. Het mag stijlvol zijn en gedurfd. Ik hou niet van steriele cinema. Het hoeft niet altijd helemaal te kloppen met de werkelijkheid, maar het moet wel gegrond zijn in de realiteit, ik wil films maken over mensen en menselijke verlangens.’

Daarom draagt Jedrek regisseurs als Alexander Payne (Election, Sideways) en Billy Wilder (The Apartement, Some Like It Hot) aan als grote inspiratiebronnen. ‘Daar worden mensen geportretteerd als karikatuur, maar ze dragen diep van binnen toch een menselijk trauma en verlangen met zich mee.’

Naast bombastisch is romantiek een belangrijk woord voor Jedrek. Iets wat Nederland wel meer kan gebruiken. ‘Dan bedoel ik niet romantiek in de zin van liefde, dan heb ik het over verbeeldingskracht. Ook op filmgebied, het hoeft niet allemaal realistisch. Het mag meer over spiritualiteit en fantasie gaan.’ Die romantiek komt volgens Jedrek voort uit zijn Poolse roots. ‘Ik ben blij dat ik Pools ben. In Polen heeft er altijd wel een romantiek geheerst, zowel in de kunst als in de mentaliteit van de mensen, in de boeken en in de visie op de toekomst. Films, boeken en verhalen uit Polen gaan altijd over een diepere betekenis van het leven, het verlang naar iets groters en onbereikbaars. Nederland is daar stugger in, iets pragmatischer. Ik wil graag romantiek brengen naar de Nederlandse filmwereld.’

Scene 6: Voedingsbodem voor de toekomst

Jedrek is het levende bewijs van de belofte van Studio Nova, dat een voedingsbodem wil zijn voor jonge autonome filmmakers. Alles (of in ieder geval veel) van wat Jedrek tot nu toe is geworden heeft hij te danken aan de studio. ‘Ik weet niet wat ik had gedaan als ik Studio Nova niet was tegengekomen. Ze hebben me echt op weg geholpen. Door mij een plek te bieden, door mij te inspireren en te motiveren, maar ook door subsidiepotjes of fondsen te tippen. Daarnaast kunnen we hier masterclasses volgen. En als ik een film heb gemaakt, dan is er een kort lijntje voor een première bij Cinecitta, dat is heel fijn.’

Wie denkt dat je naar Amsterdam moet om filmmaker te worden heeft het dus mis. Je kunt ook ‘gewoon’ filmmaker worden in Tilburg. Dat heeft Jedrek ook bewezen. ‘Ik sta 100% achter die belofte van Studio Nova. In het zuiden van Nederland en Vlaanderen zit heel veel creativiteit. Je hoeft niet naar Amsterdam. Wij willen hier in Tilburg die plek voor creatieve ontwikkeling bieden.’ En naast een fijne voedingsbodem voor makers heeft Tilburg nog meer potentie volgens Jedrek. ‘Tilburg zou ook een goede setting zijn voor een speelfilm. Het heeft van alles wel een beetje.’ Wij kruisen onze vingers en fantaseren alvast over die bombastische romantische film die over 3 jaar opgenomen wordt in de Piushaven met op de regisseursstoel niemand minder dan Jedrek Nadobnik.

Scene 7: Epiloog

Ben je een jonge filmmaker en ben je op zoek naar een werkplek? Studio Nova heeft nog plekken vrij. Neem contact op met info@studio-nova.nl en vraag naar de mogelijkheden. 

 

Jedrek Nadobnik

Meer Stad van Makers

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.