Ga naar inhoud
Ga naar de homepage van Make it in Tilburg

Nikè maakt het in Tilburg

Zwarte verf maak je met geel, rood en blauw. Hoe gitzwart de verf ook lijkt, in de duisternis is altijd kleur te vinden. Kunstenares Nikè Marchand kent die duisternis van binnen en buiten. Bewapend met haar penseel navigeert ze door haar innerlijke wereld; vanuit de warme kern, door verstrikte gedachten en langs mentale afgronden. Met durf legt ze haar hart bloot op het doek, rauw, puur en meeslepend voor iedereen om te zien. Nikè’s werken zijn stuk voor stuk een triomf voor de kunstwereld, maar misschien nog belangrijker: een triomf op zichzelf.

Aan de Bredaseweg, tegenover de watertoren in een oud klooster, stappen we binnen in een atelier-appartement-combinatie. Tussen de banken, planten en kannen staan ezels opgesteld. Verfpotten strijken zich uit over de vloer en tegen de voormalige kloostermuren, onder een hemelhoog plafond, prijken kleurrijke werken. Tegenover ons zit een zonnige verschijning in de vorm van kunstenares Nikè Marchand. 

Overwinning

Terwijl de theezakjes trekken, duiken we met Nikè in een luchtig onderwerp: Griekse mythologie. Haar naamgenoot is namelijk de godin van de overwinning. Een mooie naam en een passende; al op jonge leeftijd moest Nikè overwinnen. ‘Opgroeiend in Tilburg voelde ik me een vreemde eend. Ik heb een fijne jeugd gehad, daar niet van, maar ik zag ik mijn uiterlijke kenmerken nergens gespiegeld, niet op school, niet op TV. Als half-Nederlandse, half-Nigeriaanse, hoorde ik eigenlijk nergens bij. Ik had al vrij snel door dat kleur je definieert.’

In 2016 pakte Nikè het penseel op en besloot ze zelf met kleur te gaan definiëren. Tekenen deed ze al veel langer, maar ze voelde dat ze verf nodig had om haar verhaal goed te vertellen. ‘Ik voelde meteen dat hier mijn hart lag en ik ben er eigenlijk gewoon niet meer mee gestopt’. De verf gaf haar een manier om een dialoog aan te gaan met de wereld en zichzelf. ‘In mijn kunst ben ik gaan spelen met huidskleuren, om te vervreemden en te bevrijden. Ik gebruik mijn eigen lichaam als referentiekader: mijn neus, botstructuren en vormen. Om zo mijn eigen denkprocessen te onderzoeken, via de verf naar mezelf te kijken en mijn roots.’

  • ‘Ik voelde meteen dat hier mijn hart lag en ik ben er eigenlijk gewoon niet meer mee gestopt’.

De diepte

In minder dan 7 jaar tijd ontwikkelde Nikè op eigen kracht een kenmerkende signatuur: iconische Afrikaanse karakters met krachtige composities en knallende kleuren. ‘Ik noem het expressionistisch. Via kleuren probeer ik emoties neer te leggen op doek, soms figuratief, soms abstracter en psychedelisch.’ 

In elk van haar schilderijen vinden we dat ene essentiële ingrediënt: kwetsbaarheid. Nikè is niet bang om haar innerlijke wereld op het doek te zetten. ‘Het is zelfs onontkoombaar’, vertelt ze. Wie Nikè 10 jaar geleden had gesproken, had iets anders te horen gekregen. ‘Ik heb me heel lang afgesloten voor alles, ik dacht: als je er niet over praat dan is het er niet, als je het niet voelt dan bestaat het niet. Voor 2016 was ik altijd heel goed in dingen wegstoppen. Daardoor ben ik lange tijd depressief geweest, omdat ik me niet uitte.’ 

Lange tijd was ze verdwaald in haar gedachten, wat resulteerde in een destructieve mindset. Ze moest totaal de andere kant op om dat patroon te doorbreken. ‘Schilderen heeft mij handvaten gegeven. Om met mijn handen iets visueel en tastbaars te maken, vanuit mijn hoofd een doek te vullen. Het proces van het schilderen, waar ik dan uren mee bezig ben, is heel helend voor mij. Het lost niet alles op, maar het is een manier om voor mijn mentale gezondheid te zorgen. Ik kan nu bijvoorbeeld een heel verdrietig schilderij maken, maar er van een afstandje naar kijken en denken: ja, ik voelde me toen kut, maar ik accepteer het.’

  • ‘Schilderen heeft mij handvaten gegeven’.

Gekwelde kunstenaar

Er heerst een idee dat kunstenaars ongelukkig moeten zijn om goed werk te maken. Is dat een mythe? Nikè: ’Ik denk dat er heel veel kracht in tragedie zit. Toevallig is mijn hart laatst gebroken. Daar zijn heel veel schilderijen uitgekomen. Alleen, lijden moet niet je identiteit worden en ik hoef zelf niet altijd ongelukkig te zijn om te kunnen presteren.’ 

Nikè is op een punt aangekomen in haar makerschap waar ze niet meer afhankelijk is van haar stemmingen. Haar kunstenaarschap is geïntegreerd geraakt in haar hele wezen, al haar vezels. ‘Doordat ik bewust en onbewust constant bezig ben met mijn kunst, stroomt het vanzelf als ik aan een doek ga zitten. En door het nog meer te herhalen en meer uren in mijn kunst te steken vloeit het nog sneller en makkelijker.’

Opwaartse spiraal

Nu bouwt Nikè vanuit haar emotie aan een imposante collectie. In een opwaartse spiraal werkt ze naar haar eerste solovoorstelling. ‘Dat is wel mijn droom: een solo-expo hier in de stad of werk in een grote galerij. Maar daarvoor moet ik eerst een assortiment opbouwen. Dus komend jaar ga ik eerst veel schilderen, veel maken’ En dat doet ze nergens liever dan in Tilburg. ‘Tilburg is een ideale stad als je creatief bezig bent, op verschillende vlakken. Het is echt een makersstad. Hier mag iets groeien, dat voel je gewoon. Het makers-kriebeltje wordt gestimuleerd.’

Voor inspiratie duikt ze de stad in: naar Krakers in de Nieuwe Vorst, Tyrone Tjon-A-Loi’s Goldfished of naar Adrie en Jac bij SamSam voor een plaatje en een pakje. ‘Er zijn veel inspirerende figuren in de stad die het een levendig geheel maken, mensen die Tilburg kleur geven. Ondernemers, organisaties en creatievelingen supporten en stimuleren elkaar hier. Daardoor kent Tilburg een creatieve scene met veel diepte. Super inspirerend, dat geeft motivatie om zelf weer aan de slag te gaan.’

Trots

Zeven jaar nadat ze voor het eerst een penseel oppakte, is Nikè een naam om in de gaten te houden. Over tien jaar kan haar werk zomaar eens in de grote galerieën van Nederland pronken. Maar dat is allemaal bijvangst volgens Nikè. ‘Mijn schilderkunst heeft perspectief gegeven. Als je mentaal opgesloten zit en moeite hebt om positieve dingen te zien in het leven, is dat precies wat je nodig hebt. Al voel ik me depri of futloos, dan probeer ik toch maar even achter het doek te gaan zitten. Om het er toch maar uit te krijgen. En daarna voel ik me beter. Dat is de grootste overwinning.’ 

Meer Stad van Makers

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.