“In Tilburg kun je nog iets toevoegen. Het is een stad waar de mogelijkheden op straat liggen.”

Ondernemen is pionieren. Met de poten in de klei. Het is winst pakken en verlies nemen. Keihard op je smoel gaan en net zo hard je successen vieren. Ook in Tilburg zitten én stappen talloze ondernemers dagelijks in die verslavende rollercoaster. Make it in Tilburg gaat in deze reeks met hen in gesprek zodat ze jou kunnen inspireren met hun levenslessen en fuckups.

Een studiozaal bij Schouwburg Concertzaal Tilburg, bomvol jonge Tilburgers. Ze zijn er. Niet omdat ze moeten, maar omdat ze willen. Niet één keer, maar steeds opnieuw. Tyrone Tjon-A-Loi, cultureel ondernemer en oprichter van Goldfished – een populair platform voor jongerencultuur en maatschappelijke kwesties – krijgt het voor elkaar. “Jongeren hebben zeker interesse in cultuur en in wat in de maatschappij speelt, maar wel op een manier die hén aanspreekt.”

Tyrone ontmoeten we in Schouwburg Concertzaal Tilburg, waar hij voor jongerenplatform T*Agency programmeert. Via een route van gangen, trappen en het theatercafé leidt hij ons naar Metro, enigszins weggestopt onder de grote toegangstrap van de schouwburg, de ruimte waar T*Agency bijeenkomsten organiseert. Het is één van de dingen die hij doet. Naast Goldfished en T*Agency is hij betrokken bij de oprichting van creatieve broedplaats De Nachtzuster, hielp hij jongeren aan hun nodige portie cultuur tijdens corona met Lockdown Libi en maakte hij de verkiezingsstrijd in Tilburg met de campagne ‘De Verkiezingen & Ik’ eerder dit jaar hip & happening. “Als je als stad, als theater of als ondernemer relevant wil blijven, dan kun je niet om jongeren heen. Zij zijn de toekomst.”

LES #1: GA HET GEWOON DOEN

Een jaar of 18, 19 moet Tyrone zijn geweest, toen hij met Goldfished begon. Dit jaar viert hij het tienjarig bestaan in museum voor hedendaagse kunst De Pont. Goldfished ontstond vanuit een gemis: zelf groeide hij op met beide benen in de kunstwereld – moeder Majke Hüsstege runde jarenlang een galerie in Den Bosch – maar hij merkte steeds vaker dat hij die liefde niet altijd met leeftijdsgenoten kon delen. Prima, kun je dan denken: als het er niet is, dan is het er niet. Maar zo steekt Tyrone niet in elkaar. “Iedereen heeft iets met cultuur. Dat weet je. Neem muziek. Ik ken geen mensen die nergens naar luisteren.” Het punt is, legt hij uit, dat je moet zoeken naar iets waar je bij elkaar op in kunt pluggen. Bij Tyrone komt dat hierop neer. Hij ziet, hoort of bedenkt iets wat hij zelf heel tof vindt, zorgt voor een goed plan en zoekt daar een podium bij. Om het met anderen te delen, én om mensen aan elkaar te verbinden. “Ik geloof heel erg in: ga het gewoon doen. Niet te lang nadenken. Je komt er vanzelf achter of het werkt.” 

LES #2 PUT UIT DE COMMUNITY OM JE HEEN

Voor T*Agency werd Tyrone gevraagd, nu ruim twee jaar geleden. De schouwburg had de deuren al open gezet voor Goldfished, en was blij verrast door de jonge mensen die de theaterdrempel ineens wél over stapten. En dat is net zo goed interessant voor andere ondernemers: want hoe betrek je jonge mensen nu bij je bedrijf? Voor Schouwburg Concertzaal Tilburg was dit aanleiding om jongerenplatform T*Agency op te richten, waarvoor Tyrone samen met theatermaker Rozemarijn Romeijn programmeert. Hoewel, programmeren is misschien nog niet het goede woord. T*Agency is – legt Tyrone uit – communitydriven. Jonge Tilburgers bepalen voor een groot deel wat op het programma staat. Ze komen met ideeën voor avonden, en in een speciale studio kunnen ook podcasts worden opgenomen. Bijvoorbeeld over vraagstukken die op dat moment voor hen actueel zijn. “Denk aan een podcast over de taboes rond hormonale anticonceptie. Of aan TexTalks (talkshows over duurzaamheid van textiel, bijvoorbeeld: ‘The fast fashion paradox’) van Haiko Huvenaars of een avond over Asian appropriation in de studiozaal. Die onderwerpen hebben wij niet bedacht, maar komen uit de community zelf.” Met andere woorden: wil je als ondernemer jonge mensen voor je organisatie interesseren? Betrek hen dan bij de plannen die je maakt, en vraag hoe zij het zouden doen.

Wat T*Agency daarbij wel doet, is de kwaliteit bewaken. Gewoon een beetje slap ouwehoeren met vrienden is voor dit specifieke platform geen voeding voor een podcast, legt Tyrone uit. Het moet wel iets toevoegen. “Wat helpt is dat ik onderdeel ben van de community. Ik ga zelf veel evenementen af, stuur mensen berichten als ik iets interessants zie. Zo weten ze mij óók te vinden.”

LES #3 ECHT IETS VERANDEREN? STEEK JE NEK UIT

Jongeren zijn de toekomst, ja ja, maar voor politiek hebben ze geen interesse. Terwijl daar die toekomst wordt bepaald. “Ook dat klopt niet. Er is zeker interesse voor politiek, maar misschien wel op een andere manier dan partijen en media het nu brengen.” Samen met Amber Dijs (Krakers Tilburg) bedacht Tyrone de campagne ‘De verkiezingen & ik’ om meer jongeren naar de stembus te trekken. In februari en maart van dit jaar kon je niet om posteractie ‘Grijp de Macht’ heen, waarbij bekende en minder bekende Tilburgers online en offline anderen aanspoorden te gaan stemmen. Ook podcast Filterkoffie – waarin Tyrone en Amber de partijprogramma’s doorzaagden op een thema als evenementen, nachtleven en horeca –, burgemeester Theo Weterings en rapper T.O. die het woord op de straat peilden en een kroegentocht langs partijleiders zorgden voor een compleet campagneplaatje. 

Het was een succes, de verkiezingen zoemden rond in de Tilburgse straten. Toch ging niet alles even soepel, verklapt Tyrone: zo nu en dan was flink lobbyen bij de gemeente nodig om dingen voor elkaar te krijgen. Iets wat hij best snapt, trouwens. Het is een andere manier van denken, een verandering in doen, die misschien schuurt met hoe het normaal gaat. “Nieuw publiek bereiken is gewoon echt: buiten je comfortzone stappen. Durf het nou eens écht anders aan te pakken.”

 

LES #4 WIL JE INTERESSANT BLIJVEN, DAN MOET JE BLIJVEN VERNIEUWEN

Vraag je naar Tyrones ideaalplaatje voor Tilburg over tien jaar, dan is het: dat hij de stad dan niet meer hoeft te pitchen. Die is dan – droomt hij hardop – zo aantrekkelijk, dat ‘ie zichzelf verkoopt. Met de komst van de LocHal, Club Smederij, Doloris, Spoorpark en straks de daktuin van Mirjam Slob, gebeurt dat ook al. Maar we moeten ervoor waken dat we niet achterover gaan hangen. “Om creatieve talenten te behouden, is een levendige plek keihard nodig. Een stad waar elke avond iets te beleven is voor verschillende groepen in de stad.” 

Hij piekert er voorlopig niet over Tilburg te verlaten. “Ik voel me hier zeker thuis, haha.” En als creatief ondernemer is hier voor hem genoeg te doen. Waarom niet, brainstormt hij hardop, een vol cultureel programma voor (internationale) studenten tijdens de TOP Week? Dat je hier makkelijk contacten legt, en dat de warme mentaliteit van elkaar supporten eerder gewoonte is dan uitzondering, helpt natuurlijk mee. “In Tilburg kun je nog iets toevoegen. Het is een stad waar de opportunities op straat liggen. Ik zou zeggen: let’s go!”

Tyrone Tjon-a-loi - Living Labs

Meer ondernemersverhalen