Midden-Brabant maakt topprioriteit van talent én mobiliteit op de arbeidsmarkt

Begin 2021 bracht Koningin Máxima een virtueel werkbezoek aan Midden-Brabant. Ze was met name enthousiast over de regionale aanpak van arbeidsmobiliteit (de mate waarin mensen veranderen van werkgever, beroep en van regio op de arbeidsmarkt), júist ook tijdens de coronacrisis. Dat het hier wel snor zit op dat vlak wisten wij natuurlijk al langer. Samen met Martyntje Brink, programmamanager Regionale Arbeidsmarkt bij Midpoint Brabant, pluizen we uit hoe dit precies zit. “De kracht van de regio? We weten elkaar goed te vinden en dat komt goed uit want alle talent is nodig!"

Menselijk kapitaal

De groei van de arbeidsmarkt, of het gebrek hieraan, is een grote uitdaging en heeft invloed op alle ontwikkelingen in de samenleving. Een belangrijk thema dus voor Midpoint Brabant, dat als regionale economische ontwikkelingsorganisatie de schakel is tussen ondernemingen, onderwijs, overheden en maatschappelijke organisaties. Martyntje: “Wij concentreren ons met name op opgaven als digitalisering, circulaire economie en energietransitie. Zonder inzet van menselijk kapitaal zullen deze opgaven niet slagen. Gelukkig kunnen we hier in Midden-Brabant snel schakelen. Daarnaast profiteren we van goed functionerende formele én informele netwerken.”

Investeren, investeren, investeren

Dat klinkt als een fenomenale infrastructuur. Maar de economie is wereldwijd enorm in beweging. En dat heeft weer gevolgen voor de arbeidsmarkt, toch? “Het draait overal om voldoende en goed personeel. Oftewel: investeren in jongeren, mogelijkheden bieden aan zij-instromers en inzetten op behoud van medewerkers. Want alle talent, van jong tot oud, is nodig. Door de coronacrisis zijn sommige sectoren harder geraakt dan andere. Voor de pandemie was al sprake van krapte op de arbeidsmarkt in bijvoorbeeld logistiek, techniek, zorg en onderwijs. Dit tekort is alleen maar groter geworden. Neem een branche als de horeca. Door de onzekere en lange sluitingsperiodes zijn horecamedewerkers zich op andere typen bedrijven gaan oriënteren. Het is een hele tour om alles weer op gang te krijgen.”

Slimmer werven

Ook de demografische ontwikkelingen werken niet mee, vertelt Martyntje. Neem vergrijzing en ontgroening, die in 2030 het toppunt bereiken. “Verder hebben we te maken met een groei in het aantal deeltijdmedewerkers en mensen die eerder willen stoppen met werken. Al met al gaat dit leiden tot fikse tekorten op de arbeidsmarkt. De ‘war for talent’ is in alle hevigheid losgebarsten. En die zal voorlopig niet meer ophouden.”

Het gros van de bedrijven werft personeel op dezelfde wijze als voor de crisis. Maar er zijn natuurlijk uitzonderingen, signaleert Martyntje. “Neem Coolblue. Zij laat in haar campagne zien dat je eigen medewerkers de beste ambassadeurs zijn. Of Hoppenbrouwers Techniek die met neutrale vacatures werkt waarbij het erom gaat dat je je potentie laat zien. Het opleiden verzorgen ze zelf. Niet voor niets is dit bedrijf vanwege innovatief werkgeverschap al tweemaal verkozen tot Beste Werkgever.

Open Hiring

MamaLoes uit Goirle is één van de eerste bedrijven in Nederland die via Open Hiring nieuwe medewerkers heeft aangenomen. Je hoeft geen sollicitatiegesprek te voeren en naar je cv en arbeidsverleden wordt niet gekeken. Als je maar gemotiveerd bent, en zelf denkt het werk aan te kunnen. Komt er een plekje vrij, dan krijgt de eerstvolgende werkzoekende direct de baan. Verder vind ik het bewonderenswaardig om te zien hoeveel eigenaren van mkb-bedrijven zelf hebben geïnvesteerd om juist in deze crisisperiode hun eigen medewerkers te behouden. Een aantal bedrijven is zaken ook efficiënter gaan organiseren, hoewel het terughalen van productie naar onze regio nog beperkt is.”

Overeind blijven in tijden van crisis

“Direct na het uitbreken van de pandemie, zijn Brabantse arbeidsmarktpartners als onderwijsinstellingen, de provincie Noord-Brabant en VNO-NCW Zeeland-Brabant gestart met Brabant Leert. Een digitaal scholings- en informatieplatform voor om- en bijscholing dat toegang geeft tot cursussen, trainingen en opleidingen. Zo kun je als inwoner zelf de regie pakken om arbeidsfit en -aantrekkelijk te blijven. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft onlangs een subsidie van € 5 miljoen aan Brabant Leert toegekend. Hiermee kunnen we 7000 mensen ondersteunen bij het behouden of vinden van nieuw werk én kunnen we de leercultuur bij bedrijven bevorderen.” Midden-Brabant als regio van aanpakkers en doorpakkers dus. Een aanpak die - vrij letterlijk - loont. Het aanspreek- en middelpunt van dit alles is het Leerwerkloket Midden-Brabant. Dit is er niet alleen voorscholings- en loopbaanadvies voor inwoners, maar ook voor de mkb’er die met zijn medewerkers aan de slag wil.

Uitleen van personeel tussen bedrijven

En er is meer. “In het begin van de pandemie is Werk Samen (werk-samen.nl) van de grond gekomen. Een initiatief voor en door ondernemers in Midden-Brabant om mensen tijdens de coronaperiode aan het werk te houden. Vanuit dit gratis platform kunnen medewerkers via detachering worden uitgewisseld. Ze behouden het arbeidscontract bij hun werkgever en keren na verloop van tijd gewoon weer terug. En dan is er ook het Regionale MobiliteitsTeam dat werkgevers en met ontslag bedreigde werknemers helpt met een soepele transitie naar ander werk. Laten we niet vergeten dat ook hier het informele netwerk van onze regio een rol grote gespeeld heeft. Ondernemers weten elkaar te vinden en hebben elkaar bijzonder goed geholpen om door deze onzekere tijd te komen.”

Structurele talentontwikkeling

“Natuurlijk moet iedereen zich kunnen ontplooien en oriënteren op een geschikte baan”, stelt Martyntje wanneer we over talent komen te spreken. “Helaas gebeurt dit nu veel te ad hoc. Jongeren zijn wat mij betreft te afhankelijk van de decanen en open dagen van onderwijsinstellingen. Terwijl het om een levensgrote beslissing gaat! Als we hier een kentering in willen aanbrengen, hebben we steun en solidariteit van inwoners en het bedrijfsleven nodig. Het leidt immers niet direct naar een toekomstige medewerker voor jouw bedrijf. Samen met vele andere partijen werken we daarom júist aan structurele programma’s.”

Martyntje vervolgt, dat ze deze programma’s tot nu toe vooral sectorgericht hebben georganiseerd. “In Midden-Brabant zijn we sterk in de maakindustrie, logistiek en leisure. Bij de maakindustrie richten we ons voornamelijk op techniekonderwijs. Enkele jaren geleden is het Deltaplan Techniek ontwikkeld. Hier zijn diverse initiatieven in ondergebracht. Een belangrijk onderdeel is weggelegd voor Sterk Techniek Onderwijs waarin leerlingen te maken krijgen met aantrekkelijk en innovatief techniekonderwijs. Een ander aansprekend onderdeel is TechniekGeniek. Hierbij zetten jongeren en zij-instromers zelf technische opleidingen en beroepen in de spotlights via vlogs en mooie praktijkverhalen. Voor logistiek starten we binnenkort met een imagocampagne om te laten zien dat deze sector echt wel sexy is. En bij leisure bekijken we samen met Tilburg University, BUas en mogelijk de andere kennisinstellingen in Brabant, hoe we onderwijsvernieuwing kunnen realiseren door maatschappelijke vraagstukken en minor-opleidingen van verschillende disciplines en sectoren te combineren. Zo zetten we leisure in ‘for a better society’.”

Kies weloverwogen (en ontdek je eigen regio)

“Het lijkt nu misschien alsof we vanuit Midpoint Brabant enkel naar de speerpuntsectoren kijken. Maar dit is natuurlijk niet zo! Vanuit human capital hebben we ook oog voor bijvoorbeeld de zorgsector waar alleen al in onze regio 35.000 werkzaam in zijn. Ook richten we ons op de nabije toekomst. Zo gaan circulaire economie, energietransitie en klimaatadaptatie een hele grote rol spelen. In Midden-Brabant zijn hiervoor in 2030 maar liefst 2400 tot 2800 fte’s extra nodig! Je begrijpt: het is essentieel om hier nu al op voor te sorteren.

Voor mij persoonlijk maakt het eigenlijk niet uit voor welke sector je als talent kiest. Als je het maar weloverwogen doet. En dat kan het beste door er al eerder kennis mee te hebben gemaakt. In Tilburg volgen de 30.000 studenten van de universiteit, de twee hbo’s en de drie mbo’s allerlei verschillende opleidingen. Zij kunnen in allerlei sectoren in Midden-Brabant terecht komen, maar trekken nu nog te gemakkelijk weg omdat ze gewoon niet weten hoeveel mooie bedrijven en sectoren er in onze regio te vinden zijn.”

Stop lekkage, vind de stop!

“Tilburg heeft te maken het wegtrekken van hoogopgeleiden naar andere gebieden, de gevreesde ‘brain drain’.  Met het programma Staying Connected, dat nog in ontwikkeling is, willen we hier wat aan doen. Het is cruciaal dat we studenten voor Tilburg en omstreken behouden! Enkele manieren om de leegloop te stoppen zijn studiepuntenbanen en gerichte bijbanen. Denk aan het Midpoint Brabant Smart MKB-programma waarbij studenten bedrijven ondersteunen als digicoach bij hun digitalisering. Maar ook aan het LeerWerkLoket, waar ondernemers advies krijgen om huidige medewerkers te behouden voor hun bedrijf. 

We zijn ook partner van de Tilburg University Challenge. Bij deze innovatie- en ondernemerscompetitie pitchen studenten samen met regionale bedrijfscoaches ideeën om innovaties verder te ontwikkelen. Dit sluit goed aan bij de plannen om het klimaat voor startups in Midden-Brabant aantrekkelijker te maken. Onlangs nog organiseerde Station 88 met ons en twaalf regionale organisaties het startups event The Connection. Dat past mooi bij waar wij in Midden-Brabant zo sterk in zijn: flexibel netwerken.”

De ins en outs van Techniekcoalitie Brabant

Naast kansen bieden aan jongeren richt Midpoint Brabant zich steeds meer op zij-instromers en het in- en extern doorstromen van huidige medewerkers. Martyntje: “De Techniekcoalitie Brabant is een Regio Deal project van Midden- en West-Brabant. Met diverse partners werken we aan toekomstgerichte competenties van werknemers en werkzoekenden, onder meer bij digitalisering, robotisering en energietransitie. Bij maar liefst 90 industriële mkb-bedrijven in Midden- en West-Brabant worden veranderplannen opgesteld.” 

Deze veranderplannen hebben drie mooie doelen: 1500 medewerkers bijscholen zodat ze duurzaam inzetbaar zijn, 60 zij-instromers een nieuwe werkplek bieden bij technische bedrijven, hybride docenten opleiden én nieuwe methoden en inhoud ontwikkelen voor technische opleidingen. “Dit past goed bij het programma Leven Lang Ontwikkelen van de Rijksoverheid”, legt Martyntje uit. Dit is bedoeld om mensen aan te moedigen zich voortdurend te ontwikkelen zodat ze goed inzetbaar blijven op de arbeidsmarkt. Ik kan met trots zeggen dat we één van de meest actieve regio’s op dit vlak zijn!”

Wil je meer weten over hoe je talent aantrekt of behoudt voor jouw organisatie? Kijk dan op www.midpointbrabant.nl.