Midpoint Brabant directeur Bas Kapitein over ambitieus vierjarenplan Midden-Brabant

Midpoint Brabant, de schakel tussen bedrijven, overheden, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties, heeft een strategisch plan en actieprogramma voor Midden-Brabant opgesteld voor de komende vier jaar. Alles is erop gericht om substantieel bij te dragen aan de brede welvaart van de regio én ons land. Het plan van het regionale economische samenwerkingsverband draait om het verder versterken van het mkb en het nadrukkelijker benutten van het grote kennispotentieel: ondernemen, innoveren en experimenteren met de mens centraal! Benieuwd naar de plannen? We spraken met Bas Kapitein, algemeen directeur Midpoint Brabant.

Bas, wat is de koers van Midpoint Brabant voor de komende vier jaar?

Het nieuwe plan hebben we samen ontwikkeld met ondernemingen, onderwijs, overheden en maatschappelijke organisaties uit de regio. Het kent tien opgaven met twee rode draden. Ten eerste ondersteunen we mkb-bedrijven bij slim en duurzaam ondernemen. Midden-Brabant heeft een omvangrijk, divers en initiatiefrijk mkb, dat ook in de toekomst concurrerend moet blijven. Ten tweede stimuleren we maatschappelijk innoveren, oftewel vernieuwingen met sterke impact op de samenleving. Hierbij richten we ons op het verzilveren van het rijkelijk aanwezige kennispotentieel van mens, gedrag, maatschappij en data. We gaan de regio ook nadrukkelijker profileren, met als motto: ondernemen, innoveren en experimenteren met de mens centraal. 

Waar gaan die tien opgaven over?

Centraal staan de maatschappelijke opgaven digitaliseren, verduurzamen en gezondheid. Deze willen we versnellen door veel aandacht te besteden aan talentontwikkeling. Een belangrijke randvoorwaarde is natuurlijk dat we het vestigingsklimaat in Midden-Brabant blijven versterken. Sectoren waarin de regio sterk is geven we speciale aandacht. Dat zijn de maakindustrie, logistiek en leisure. 

Laten we de opgaven één voor één langslopen. Wat staat er op stapel bij digitaliseren?

Met het programma Smart MKB richten we ons op het verder digitaliseren van ambitieuzemkb-bedrijven met groeipotentie. Zij kunnen gebruik maken van digicoaches en business developers van Midpoint Brabant, én van ons grote netwerk van ICT-bedrijven, studenten en datagedreven startups. Als onafhankelijke partij bieden we mkb-bedrijven objectieve adviezen. Ze krijgen op een toegankelijke manier de juiste kennis om mee aan de slag te gaan. 

Hiernaast werken we samen met diverse partners aan en in fieldlabs. In co-creatie zetten ondernemers, studenten en onderzoekers zich in om maatschappelijke vraagstukken op te lossen met gebruik van mensgerichte kunstmatige intelligentie. Zoals bij MindLabs, dat dit jaar een fonkelnieuw gebouw opent in het innovatiedistrict Spoorzone in Tilburg. In 2023 starten we met het fieldlab Slimmer werken voor het verhogen van de arbeidsproductiviteit bij Smart Industry bedrijven. En in de logistiek ontwikkelen we samen met specialisten innovaties met nieuwe technologieën als AR/VR en Serious Gaming waar bedrijven uit de hele keten van kunnen profiteren. 

Verduurzamen is een actueel en veelomvattend thema. Waar zet Midpoint Brabant op in?

Het draait hierbij om drie onderwerpen: circulaire economie, energietransitie en klimaatadaptatie. Bij zogeheten Green Deals zijn inmiddels diverse bedrijventerreinen in Tilburg en Waalwijk actief met concrete zaken als zonnepanelen op bedrijfsdaken, energieopslag met batterijen, uitwisselen van reststromen, vergroening van terreinen, waterberging en werken met circulaire materialen. Het is onze ambitie om Green Deals in te zetten op bedrijventerreinen in heel Midden-Brabant. 

Up New is een netwerk waarbinnen we samen met partijen uit het bedrijfsleven en onderwijs activiteiten uitvoeren om de circulaire economie te versnellen. We stimuleren het vormen van ketens waarin ieder een steentje bijdraagt om de cirkel rond te krijgen. Zoals de Bouwhub Midden-Brabant die afgelopen jaar is gestart. Ook in de sectoren voeding, textiel en leer lopen dergelijke initiatieven. Via de website up-new.nl en bijbehorende social media doe je informatie en inspiratie op over circulair ondernemen, om er vervolgens mee aan de gang te gaan. We nodigen ook ondernemers uit om deel te nemen aan de workshops van CIRCO Hub Brabant. Hier leer je hoe je een rendabel businessmodel voor circulaire processen ontwikkelt.

Op het gebied van energietransitie onderzoeken we hoe de Delta Corridor kan bijdragen aan een CO₂-neutraal Midden-Brabant. Dit is een buisleiding voor meerdere vormen van energie en grondstoffen, zoals LPG, propeen, waterstof, CO₂, ammoniak en gelijkstroom. Deze gaat lopen van Rotterdam via Moerdijk en Midden-Brabant naar Venlo, Chemelot (Limburg) en Noordrijn-Westfalen. 

Bij klimaatadaptatie werken we onder meer aan een programma voor een goede balans tussen bedrijventerreinen en het omgevingsklimaat. Met het project Een Gezond Leisureklimaat helpen we met het beschermen van bedrijven tegen droogte, hitte en hoosbuien die het gevolg zijn van klimaatverandering. Bij de klimaatsafari geven ondernemers elkaar tips en ideeën over het aanpakken van onderwerpen als groen, water, energie, afval en hergebruik.

In de logistieke sector zijn we koploper op het gebied van multimodaal vervoer. Oftewel, CO₂-uitstootdrastisch reduceren door minder vervoer over de weg en meer over water en spoor. Niet voor niets is Tilburg-Waalwijk al voor de vierde keer op rij logistieke hotspot van het jaar. Smart Port Waalwijk wordt één van de technologisch slimste binnenvaartterminals van Europa door het elektrificeren van het transport via schepen en vrachtauto’s. We ondersteunen deze ontwikkeling met lobbyen en werving van externe financiering van het plan.

Gezondheid is een nieuw onderwerp bij Midpoint Brabant. Wat is het idee hierachter en wat kunnen we verwachten?

Ons motto is: de mens centraal. Het is dan ook logisch dat we gezondheid als een kernthema oppakken in het maatschappelijk innovatieprogramma voor de regio. In eerste instantie richten we ons op de houdbaarheid van de zorg. Naar aanleiding van een WRR-rapport over dit item hebben Tilburg University, ETZ, gemeente Tilburg en Midpoint Brabant een congres georganiseerd. Hieruit is een project voortgevloeid waarin op basis van data en nieuwe financierings-, zorg- en opleidings- en werkarrangementen wordt gewerkt aan het verkleinen van verschillen in gezondheidskansen terwijl we de houdbaarheid van het zorgsysteem vergroten.

Je beschouwt talentontwikkeling als een versneller van deze opgaven. Leg eens uit.

Zoals ik al aangaf heeft onze regio een groot kennispotentieel. Zo heeft Tilburg 50.000 studenten op wo-, hbo- en mbo-niveau. Van wetenschappelijk tot praktisch dus, en vooral met een alpha- en gamma-profiel. De kans is om een nog betere brug te slaan tussen onderwijs en bedrijfsleven, en het talent te behouden voor onze regio. 

Tegelijkertijd is er een terugloop in technische opleidingen en hebben bedrijven een schrijnend tekort aan technisch personeel. Met het Deltaplan Techniek promoten we technische beroepen. Gemeenten, bedrijfsleven en onderwijs zetten hiervoor samen middelen in. Zo organiseren vijf gemeenten elk jaar een Dag van de Techniek en vertellen jongeren via Techniekgeniek.nl zelf hoe leuk het is om in een technisch vak te werken. Bij een ander initiatief, de Techniekcoalitie, krijgen bedrijven strategisch HRM-advies om medewerkers van technische bedrijven te blijven ontwikkelen.

Ook voor duurzaamheid zijn nieuwe talenten nodig. Om in 2030 de klimaatdoelstellingen te bereiken moeten er alleen al in Midden-Brabant 2.400 tot 2.800 extra voltijdbanen bijkomen. Een flinke klus! We zetten in op vloeiende in- en zij-instroom van personeel, mobiliteit tussen sectoren en een leven lang ontwikkelen van mensen, jong en oud. Via het Rangeerterrein van Leerwerkloket krijg je advies welke sector nou echt het beste bij jou past. 

Versterken van het vestigingsklimaat zie je als een belangrijke randvoorwaarde voor succes. Hoe ga je dit aanpakken?

Onze plannen winnen uiteraard aan kracht als deze aansluiten bij de regionale omgevingsvisie. Als enige regio in Nederland hebben de samenwerkende Hart van Brabant-gemeenten het onderwerp klimaat geïntegreerd in de Regionale Energie en Klimaat Strategie. Niet RES dus maar REKS. Dat vraagt om een integrale aanpak met structurele betrokkenheid van bedrijven, onderwijs- en kennisinstellingen en maatschappelijke partners. Midpoint Brabant faciliteert de samenwerking met die partijen. De komende jaren gaat er ook veel aandacht uit naar de Stedelijke Regio Breda-Tilburg. Hierin werken we samen aan een Verstedelijkingsakkoord met in eerste instantie focus op woningbouw en een gezamenlijke economische propositie waarin het verzilveren van het kennispotentieel in beide steden en de regio’s Baronie en Hart van Brabant centraal staat. Midpoint Brabant bouwt mee aan deze propositie. Verder onderzoeken we de mogelijkheden voor innovatiecampussen, waaronder een nieuw groene en kennisintensieve omgeving in Wijkevoort in Zuidwest-Tilburg en de doorontwikkeling van de Smart Industry hub Gate2 in Rijen.

Welke rol spelen startups hierbij?

Een gezond vestigingsklimaat betekent ook dat startups volop de kans krijgen om van de grond te komen. Naar aanleiding van het rapport ‘Naar een winnend startupecosysteem’ van Strategy Unit heeft een werkgroep van Tilburg University, Fontys, Avans, gemeente Tilburg en Midpoint Brabant een actieplan uitgewerkt. We gaan vol voor impact startups, oftewel startups die naast economische waarde vooral ook maatschappelijke waarde leveren en zo bijdragen aan de brede welvaart. 

We begeleiden deze, in hechte samenwerking met de andere partners uit de werkgroep en met partners als Braventure en de BOM, onder andere met de financiering, huisvesting, de juiste netwerkpartners en het business model. Midden-Brabant moet voor impact startups dé place-to-be worden, met de Spoorzone Tilburg als belangrijke broedplaats.

En de leefomgeving?

Omdat leisure één van de kernsectoren in Midden-Brabant is, ontwikkelen en coördineren we het programma Beleefbaar Brabant, met als credo: ‘Leisure for a better Society’. We zetten onze kennis en ervaring in de vrijetijdssector in voor experimenteerruimte bij transitieopgaven die nodig zijn om Brabant leefbaar en beleefbaar te houden. Het vlaggenschipproject van dit programma is Van Gogh Homeland. Dit wordt een kralensnoer van iconische publieksattracties over die maatschappelijke opgaven, met de verbeeldingskracht van de grote Brabantse meester Vincent van Gogh als inspiratie. In opdracht van de gemeente Tilburg loopt nu een locatieonderzoek naar twee mogelijke locaties voor Van Gogh Homeland. Innovaties in leisure stimuleren we ook met het Leisure Ontwikkel Fonds Noord-Brabant, samen met de provincie Noord-Brabant, de regionale ontwikkelorganisaties, de Efteling en Libéma.

Dat zijn ambitieuze plannen. Hoe ga je dit allemaal organiseren?

Midpoint Brabant heeft een compact programmabureau. Namens ondernemingen, onderwijs, overheden en maatschappelijke organisaties ontwikkelen en implementeren we programma’s, projecten en diensten. Voor de vele projecten schakelen we slagvaardige specialisten in, zodat we gericht en snel meters kunnen maken. Bij het Rijk hebben we een Regio Deal met tien omvangrijke projecten aangevraagd. Als deze doorgaat zullen we flink moeten opschalen in capaciteit. 

Daarnaast werken we aan integratie van het Huis van Ondernemerschap en Innovatie Station88 bij Midpoint Brabant. Dit doen we om mkb-bedrijven in Midden-Brabant nog beter te kunnen bedienen met diensten die helpen om slim en duurzaam te kunnen ondernemen. Station88 is immers dé schakelkast voor ondernemers in onze regio. Met onder meer inspiratiesessies en workshops helpt Station88 ondernemers op weg. Ook verwijst Station88 door naar partners die specialistische kennis kunnen leveren aan ondernemers. Efficiënt via één loket. Hoe meer we samenwerken, hoe duidelijker het voor ondernemers in onze regio wordt. Alles is erop gericht om substantieel bij te dragen aan de brede welvaart van Midden-Brabant én ons land. Hiervoor gaan we het grote kennispotentieel van onze regio nadrukkelijker benutten: ondernemen, innoveren en experimenteren met de mens centraal!