Wereldwijde primeur met ambities circulaire hub textiel in Tilburg

De productie van textiel is één van de meest vervuilende processen op aarde. Tel daar nog eens bij op dat producten, zoals mode-items, steeds sneller worden afgedankt en verbrand en je begrijpt dat het zo niet verder kan. Tijd voor actie. En waar kan dat beter dan in de voormalige textielstad Tilburg? Met een circulaire hub voor textiel willen het TextielMuseum, recyclingbedrijf Wolkat en Midpoint Brabant innovaties en oplossingen voor een circulaire textiel economie in sneltreintempo gaan aanjagen.  

Zien en doen

Consumenten, ondernemers, liefhebbers, partners - iedereen is straks welkom in de voormalige Dröge wollenstoffenfabriek, naast het TextielMuseum. Over enkele jaren moet de circulaire hub voor textiel hier haar deuren openen. Sorteren, vervezelen, spinnen en opnieuw tot weefsels verwerken van gebruikt textiel - over een paar jaar is het er allemaal te zien. Kimberley van der Wal (business developer bij Wolkat): “Vergelijk het met een combinatie van Nemo (wetenschapsmuseum in Amsterdam, red.) en het TextielLab. Je ziet wat hier gebeurt: er zijn designers, makers en ondernemers aan het werk, en machines verwerken ondertussen afgedankt textiel tot nieuwe producten.” Er komen testlabs, bijvoorbeeld voor het verven van textiel met natuurlijke kleurstoffen, een machine voor watervrij textiel verven en er is ruimte voor innovatieve start-ups. Van der Wal: “Lever je eigen afgedankte kledingstuk in en zie wat ermee gebeurt. Of pitch je idee voor verduurzaming. Zo maken we circulariteit samen grijpbaar.” 

Ruimtelijke verkenning (schets) Mommers-en Drögecomplex, UNStudio

Aan de bak

De circulaire hub textiel wordt onderdeel van een breder programma - Up-New - van Midpoint Brabant. Programmamanager circulaire economie Herman Gels: “Het is de bedoeling dat er straks verschillende expertisecentra in Midden-Brabant ontstaan. Voor textiel, en ook voor leder, overbodige spullen en materialen en voor andere sectoren.Vanuit die centra faciliteren we ondernemers. Hoe krijg je innovatieve ideeën op het vlak van circulariteit valide, en hoe koppel je hier een business- en verdienmodel aan?” Up-New is één van de zeventien projecten van de Regio Deal Makes & Moves van Midden- en West-Brabant. De hoofdpartners van het project zijn het Rijk, Provincie Noord-Brabant, gemeente Tilburg, Midpoint Brabant, Regio Hart van Brabant en Stichting MOED. Gels: “Om de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties te halen, moeten we ook in Midden-Brabant flink aan de bak. Ons doel is om Midden-Brabant in 2030 voor vijftig procent en in 2050 voor honderd procent circulair te maken.” Berend de Vries, wethouder van onder meer circulaire economie, vult aan: “Onze regio staat bekend om haar maakindustrie. Bedrijven die afhankelijk zijn van grondstoffen. De situatie waarmee we nú werken is niet langer houdbaar. Grondstoffen raken uitgeput. Het is nu het moment om vanuit hier echt op circulaire economie door te pakken.”

Magneetwerking

De toekomstige textielhub is niet alleen een plek van zien, maar ook een plek van doen. Errol van de Werdt, directeur van het TextielMuseum: “Het wordt een levendige plek waar designers en makers uit ons netwerk samenkomen met onderwijs en met ondernemers en publiek. Iedereen met een goed idee dat aansluit bij het concept is welkom.” Van de Werdt ziet zo een magneetwerking voor zich, zoals dat nu bij zijn internationaal gerenommeerde TextielLab ook al het geval is. Marcelle Hendrickx, wethouder Cultuur van de gemeente Tilburg: "Voor Tilburg zijn creatieve hotspots erg belangrijk. Het is heel goed dat het TextielMuseum hier een centrale plek in neemt. Niet voor niks zijn we als Tilburg #stadvanmakers!"

Dankzij een loket van Midpoint Brabant en de gebundelde kennis van alle aangesloten partijen krijgen ondernemers hulp bij het maken van concrete plannen op basis van hun ideeën. Kimberley van der Wal: “Er is nog veel onduidelijkheid over wat circulair nu precies is. Hoe kun je je supply chain verduurzamen? Hoe ontwerp je iets dat je weer terug in de keten kunt brengen? En wat betekent dit voor je businessplan? Met de hub maken we dat heel mooi duidelijk. Aan het publiek, maar ook aan ondernemers.” 

Toekomst

De textielmarkt is wereldwijd erg gesloten, weet Van der Wal, en dat maakt het lastig om bestaande patronen te doorbreken. Juist daarom is zo’n hub, hier in Tilburg, waarbij partijen met elkaar samenwerken aan onderzoek en innovatie ook zo belangrijk. “Het TextielMuseum en TextielLab hebben internationaal een enorm netwerk. Van klanten en afnemers, maar ook van designers en makers. Met ons internationale netwerk erbij hebben we meteen een groot bereik”, meldt de business developer van Wolkat. Errol van de Werdt sluit zich hierbij aan: “Landelijk gezien, en zelfs wereldwijd, is deze hub uniek. Met een complete circulaire straat, designers, kunstenaars en andere ondernemers, ruimte voor research en development. Vanuit daar kunnen we echt iets veranderen. En dat moet juist hier, vanuit de voormalige textielstad Tilburg.” Herman Gels richt zich tot de ondernemers: “Midden-Brabant heeft de potentie om uit te groeien tot een nationaal erkende circulaire hotspot. Met Up-New geven we de kennis, inspiratie én handvatten om circulair ondernemen daadwerkelijk te implementeren in de vezels van je onderneming.”

Op dit moment vindt er een haalbaarheidsonderzoek plaats naar de exploitatie van het Dröge pand en de doorontwikkeling van het Museumkwartier. Ondertussen experimenteren het TextielMuseum en Wolkat alvast met mogelijke manieren van samen programmeren. Met een Tilburgse opleiding en gerenommeerde ontwerpers Christien Meindertsma en Harm Rensink/New Order of Fashion werken zij aan een tentoonstelling, op basis van een onderzoek zoals dat in de toekomst in de circulaire hub textiel plaats zou kunnen vinden. De tentoonstelling staat gepland voor het vierde kwartaal van 2021. Houd hiervoor de website en socials van het TextielMuseum in de gaten. 

V.L.N.R: Kimberley van der Wal, Herman Gels, Berend de Vries, Errol van de Werdt en Marcelle Hendrickx

Meer het midpoint effect?