“In plaats van weg te lopen voor problemen, kijk ik liever: wat kan ik daar wel mee?”

Ondernemen is pionieren. Met de poten in de klei. Het is winst pakken en verlies nemen. Keihard op je smoel gaan en net zo hard je successen vieren. Ook in Tilburg zitten én stappen talloze ondernemers dagelijks in die verslavende rollercoaster. Make it in Tilburg gaat in deze reeks met hen in gesprek zodat ze jou kunnen inspireren met hun levenslessen en fuckups.

Twee keer trappen vanaf het centrum van Tilburg en je bent er: Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven. Schouder aan schouder met de drukke stad vind je hier een oase aan rust, achter de muren van de abdij waar op dit moment achttien monniken wonen. Onder hen broeder Isaac, prior in het klooster dat in de wijde omgeving en zelfs internationaal bekend staat om haar La Trappe trappistenbieren. En sinds deze zomer ook van de 15.000 kilo trappistenkaas die het klooster omwille van een goed doel binnen no time uitverkocht. 

Je kunt het klooster zien als een goed lopende onderneming: niet alleen bieren en kazen worden met succes verkocht (koekaas Oak Aged sleepte in september zelfs de prestigieuze Cum Laude Award in de wacht), ook de honing, jam, chocolade en broden vinden gretig aftrek. Toch is dit niet de core business van de monniken, die volgens een strikt dagritme van bidden, werken en rusten leven. Alles om de volledige focus te houden op dat waar het voor hen om draait: de roeping van het godgewijde leven. Broeder Isaac, lachend: “Een stukje time management is ons niet vreemd. Onze zeven gebedsdiensten zijn heilig. Als de klok luidt, dan zetten we bij wijze van spreken geen punt meer op de i. Alle andere bezigheden plannen we om die gebedstijden heen.” 

LES #1: ZORG VOOR MINDER KEUZES

Nooit eens een keertje langer doorwerken als je er nét even lekker in zit. 's Avonds nog even de stad in, een filmpje pakken? Ook dat is er niet bij. Want wat in de abdij gebeurt, ligt van uur tot uur vast. “Van buiten de muren krijgen we daar natuurlijk vaker vragen over. Is het geen keurslijf, zoals jullie hier leven?” Voor hem en zijn mede-kloosterlingen voelt dat totaal anders, meldt Isaac. “De manier waarop wij met onze tijd omgaan geeft juist heel veel vrijheid. Gewoon, omdat we daar geen keuzes meer over hoeven te maken. Er is geen twijfel. De klok luidt, dus je gaat naar de gebedsdienst. En dat geldt niet alleen voor ons dagschema, maar voor bijna alles. Kijk maar eens naar onze kleding”, vervolgt hij met een knipoog, terwijl hij naar zijn habijt wijst, “er is geen ochtend dat ik voor mijn kledingkast sta te dubben over wat ik nu weer aan zal doen.” De vaste dagstructuur in het klooster zorgt ervoor dat de broeders zich optimaal kunnen richten op wat hen te doen staat. Onnodige ballast valt weg. Broeder Isaac: “Het hebben van teveel keuzes leidt tot besluiteloosheid. Je weet niet meer waar je voor moet kiezen, of waarom je een bepaalde keuze zou maken. Door het aantal beslissingen tot het minimum terug te brengen, creëer je focus. En als je dan wel een keuze maakt, is de kans groter dat je er ook volledig achter staat.”

LES #2: PAK AAN WAT OP JE PAD KOMT

Even terug naar die bijzondere actie van deze zomer. In de kelder van de abdij was door corona 15.000 kilo kaas op de plank blijven liggen: de horeca - normaal groot afnemer van de kazen - was dicht en ook de eigen kloosterwinkel bleef noodgedwongen gesloten. In juni en juli werden alle kazen in recordtempo verkocht en gingen de opbrengsten linea recta naar twee scholen en een ziekenhuis in Oeganda. Hoe kwam dat balletje aan het rollen? “We zijn al langer betrokken bij de bouw van een klooster van een dochterhuis in Oeganda. Maar je kunt niet alleen zo’n gebouw faciliteren en dan wegwezen, vind ik. Je moet ook oog hebben voor de omgeving”, betoogt broeder Isaac. “Neem de kinderen daar. Die hadden eigenlijk geen toegang tot vervolgonderwijs. Door deze actie hebben ze dat straks wél. En dat verhoogt hun kansen in het leven enorm.” Bijdragen aan een betere wereld, sociaal maatschappelijk ondernemen, zoals de broeders doen - het klinkt zo mooi, maar waar begin je? “Je kunt onmogelijk alle problemen in de wereld oplossen”, weet de prior ook. “Voor mij is het vooral: welke zaken komen op mijn pad en hoe kan ik daar iets mee doen? In plaats van weg te lopen voor problemen die ik tegenkom, kijk ik liever: wat kan ik daar wel mee? En dan is er altijd genoeg te doen.”

LES #3: PRACTICE WHAT YOU PREACH

Passie. Naast soberheid en ingetogenheid is dat één van de kernwaarden waarnaar de broeders binnen Abdij Koningshoeven leven, vertelt broeder Isaac. Waar zit die passie ‘m voor hemzelf in? Hij wijst naar zijn kop koffie. “Honderdveertig liter water kost het, om deze hoeveelheid koffie te produceren. Honderdveertig! Wil dat zeggen dat je geen koffie meer mag drinken? Nee. Maar ik vraag me wel af: kan ik die liters op de één of andere manier schoon teruggeven?” Vurig: “Ik kan daar heel strijdbaar van worden.” In 2018 opende de Biomakerij - een biologische waterzuiveringsinstallatie - die op basis van tropische planten en micro-organismen afvalwater van de abdij zuivert. Dit kan in de toekomst worden gebruikt voor onder andere het spoelen van de flessen voor de bierbrouwerij, met als stip op de horizon: volledig circulair worden door er weer drinkwater van te maken. Een groot project, samen met Waterschap De Dommel en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO), waarin de broeders het voortouw namen. Waarom eigenlijk? “Als je zoals wij zeven keer per dag God prijst met Zijn schepping, en vervolgens niets doet vóór die schepping, dan ben je wat mij betreft niet geloofwaardig. De innerlijke overtuiging om goed te zorgen voor onze naasten en voor de wereld waarop we leven, zit dus heel diep. Practice what you preach is wel een toepasselijke uitspraak in deze.”

LES #4 HOUD OOG VOOR JE DIRECTE OMGEVING 

De zorg, het onderwijs - belangrijke delen van de Tilburgse infrastructuur van vandaag de dag waren er niet geweest zonder de katholieken. En broeder Isaac is er maar wat trots op. Ook al komt hij van boven de rivieren en duurde het toch wel twintig jaar voor hij zich écht Brabander durfde te noemen, in Tilburg voelt het vertrouwd. “Er is hier een zekere nuchterheid die ik bewonder. De stad moet het doen zonder een echte kern, zoals Den Bosch en Breda die wel hebben, maar er is hier maar mooi wel een universiteit. Dat zegt iets over de mentaliteit die hier heerst.” 

De verbinding tussen Tilburg en Koningshoeven is er ook op andere manieren, vertelt hij. Bijvoorbeeld doordat er via leerwerkbedrijf Prins Heerlijk, sociale werkvoorziening de Diamant-groep en via de GGZ mensen op de kwekerij en in de tuin van het klooster werken.  Doordat de abdij zich graag aansluit bij hulpacties in de stad - broeder Isaac vertelt over een actie voor Syrische vluchtelingen waarbij de trappisten de handen ineen sloegen met de andere religieuze groeperingen in Tilburg. Of doordat de prior in coronatijd voor even terugkeerde naar zijn vorige leven (tot zijn intreden in 1995 werkte hij in een Utrechts ziekenhuis) en diensten meedraaide op de covid-afdeling. “Als je teveel over de grenzen heen kijkt, dan kun je uit het oog verliezen wat er in je directe omgeving gebeurt. In Tilburg is veel verborgen armoede. Ook hier geldt: we kunnen niet alles oplossen. En dus pakken we aan wat op ons pad komt. Een deel van de kaas die in de zomer over was hebben we geraspt voor de lokale Voedselbank. Geen vooropgezet plan; het loopt zoals het loopt. Zo proberen we bij te dragen aan het leefklimaat van deze gemeente, waar wij als inwoners net zo goed medeverantwoordelijk voor zijn.”

*Impactmaker van het kwartaal is een initiatief van de gemeente Tilburg en Make it in Tilburg (Citymarketing Tilburg). Het staat ieder kwartaal stil bij een Tilburgse onderneming die onderscheidend is door innovatie, creativiteit en ondernemerschap en past binnen het kwartaalthema op makeitintilburg.com. Impactmakers zijn de ondernemers in Tilburg die impact maken, binnen en buiten de stadsgrenzen.