Business where society benefits: Tilburg University als living lab voor ondernemerschap

De universiteit als living lab voor ondernemerschap. Dat klinkt in eerste instantie misschien een beetje tegenstrijdig in de oren. Deze kennisinstelling richt zich toch voornamelijk op het opleiden en aan zich verbinden van wetenschappers, en op het doen van theoretisch onderzoek? Edward van de Pol (directeur Knowledge Transfer Office): “Een begrijpelijke vraag. Toch klopt dat allang niet meer. We zien steeds vaker dat wetenschappelijk onderzoekers net zo goed willen zien dat de kennis die zij ontwikkelen, landt in de maatschappij.” 

Ondernemerschap is een niet meer weg te denken onderdeel van Tilburg University. Vanuit hun theoretische kennis en kunde zien én pakken studenten en wetenschappers steeds vaker kansen voor de maatschappij om hen heen. Edward: “Onze slogan voor entrepreneurship is niet voor niets: ‘Business where society benefits’. Daarvoor hebben we alle vakgebieden in huis - van zorg tot en met recht en economie. Door ondernemerschap als universiteit te stimuleren, maken we impact. In én voor diezelfde samenleving.”

Incubator voor ondernemerschap

Het recent opgerichte Knowledge Transfer Office, waar Edward sinds begin oktober directeur van is, ondersteunt en faciliteert studenten en wetenschappers onder andere bij hun eerste stappen richting het ondernemerschap. Edward: “Samen bekijken we dan: hoe kun je ervoor zorgen dat de resultaten van jouw onderzoek ook impact maken in de samenleving? Daar ondersteunen en faciliteren we hen bij. Dat gaat heel praktisch - van het vinden van funding tot en met het zoeken van verbinding met bedrijven om je idee af te zetten.” 

De universiteit wil landelijk een voortrekkersrol spelen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen, door bij te dragen aan oplossingen voor milieu- en sociale vraagstukken. Op de campus vind je daarom een incubator met flexibele plaatsen en kantoren voor starters, financiering (van €5.000 tot €350.000), een programma met workshops en trainingen, persoonlijke coaching en een breed netwerk van ondernemers, specialisten en mentoren. Dat werkt goed, zo blijkt. Edward noemt als voorbeeld een Tilburgse wetenschapper, die naar aanleiding van haar onderzoek een app ontwikkelde om mensen te helpen bij het omgaan met pijnprikkels.Ook scale-ups die iedereen wel kent zijn ooit op deze manier bij Tilburg University begonnen. Denk aan de Ultimaker 3D-printers, die nu wereldwijd worden gebruikt door bedrijven als Airbus en Tesla. Of aan JAM Werkt, dat jonge mensen in Nederland helpt bij het vinden van een parttime baan. De universiteit helpt, zo benadrukt Edward, ondernemende studenten en wetenschappers door kansrijke ideeën te versnellen en door de juiste mensen aan elkaar te verbinden. “Als je dat goed doet, krijgt een idee vleugels.” 

Primeur in Nederland

Twee jaar geleden kregen Edward en zijn team een duidelijke opdracht mee: jaag ondernemerschap binnen Tilburg University verder aan. Zowel bij de wetenschappers die er werken áls bij de studenten. Naast een minor entrepreneurship heeft de universiteit sinds dit jaar ook een bacheloropleiding Entrepreneurship and Business Innovation - de eerste in Nederland, en meteen al ongekend populair onder studenten. “Ondernemerschap gaat niet alleen om het werken als zelfstandige. Je kunt ook heel ondernemend zijn als je in loondienst bent. Het gaat om kansen en mogelijkheden zien, en die vervolgens aanpakken. Het zegt meer iets over het karakter, en over de vorming van mensen.” 

Bijzonder trots is Van de Pol ook op de recente lancering van IQONIC - een nieuw label van Tilburg University dat alle aspecten van ondernemerschap binnen de universiteit vertegenwoordigt en ondersteunt. “Wat je nu ziet is dat Tilburg University het belang van ondernemerschap onderschrijft, tot en met het College van Bestuur aan toe. Er gebeurt enorm veel, en IQONIC maakt dat herkenbaar. Zo wordt het makkelijk voor mensen om daarin hun weg te vinden en zich thuis te voelen bij deze sterke ondernemerscommunity .” 

Alleen maar winnaars

In september vond de aftrap van de eerste editie van Tilburg University Challenge plaats. Dat was nog best spannend, want de challenge werd voorheen alleen door technische universiteiten georganiseerd. Zou er genoeg animo zijn op een universiteit met alleen mens- en maatschappijwetenschappen? “Er schreven zich maar liefst zeventig teams in”, vertelt Van de Pol trots. Deelnemende teams worden gecoacht, doen mee aan workshops en maken via speeddates kennis met bedrijven. Uiteindelijk blijven er drie winnende teams over, die naast een mooi geldbedrag een werkplek en/of coaching in de wacht slepen. “We kregen de vraag of teams die af waren gevallen, tóch nog mee mochten doen aan de resterende workshops. Dat laat wel zien hoe enorm gemotiveerd iedereen is.” Uiteindelijk, zo meent hij, zijn er onder de deelnemers van de challenge alleen maar winnaars. “Je kunt hier niet verliezen. Kennis delen, mensen ontmoeten, je eigen ondernemerschap aanwakkeren: dát is waar het hier om draait.”

Hier kan (bijna) alles

Het ondernemersklimaat in Tilburg is prettig, vindt Edward, omdat er veel vrijheid is. “Er zijn maar weinig dingen die hier níét kunnen.” De lijnen zijn kort, en als je op ondernemers in de stad en regio afstapt dan staan ze eigenlijk altijd wel klaar om je te ontvangen. In het bijzonder prijst hij de ontwikkelingen die zijn stad de laatste jaren doormaakte, met de Spoorzone en MindLabs voorop. Lachend: “Tilburgers worden zelfs tróts op hun stad. Daardoor ontstaan er steeds meer nieuwe ontwikkelingen. Het is een zichzelf versterkend systeem waar nog veel moois staat te gebeuren.”

De gouden tip van Edward

“Treed, als je een idee hebt, zo snel mogelijk naar buiten. Dat zeggen we ook tegen onze studenten. Ga praten met je potentiële klanten - herkennen ze het probleem dat jij ziet? Zitten ze op een oplossing te wachten, en zouden ze jou daarvoor willen betalen? Soms krijg je dan antwoorden waar je niet op zit te wachten. Falen hoort nu eenmaal bij ondernemerschap. Dit geeft je plan juist weer richting. Als A niet werkt, onderzoek je plan B. En wees er vooral ook niet te bang voor dat iemand anders je plan kaapt. Een idee dat je niet naar buiten brengt zal nooit een bloeiend bedrijf worden.”

Tilburg University en het nieuwe normaal

“Op dit moment werkt iedereen die niet direct iets met het onderwijs geven te maken heeft thuis. Sinds de nieuwe maatregelen van eind september is dat opnieuw aangescherpt. En ik moet zeggen: dat maakt mijn werk ook wel effectiever. Je hebt geen reistijd, dus je plant zo een heleboel meetings op één dag. Wat ik wel erg jammer vind, is dat je nu veel minder vanzelfsprekend mensen tegenkomt. Die informele en toevallige ontmoetingen, voor of na een bijeenkomst, zijn voor mijn werk best belangrijk. Met mensen die je niet kent, maar ook met collega’s onderling. Hopelijk vinden we ook daar op termijn weer een weg in.”

Op 12 november is de finale van de Tilburg University Challenge. Geïnteresseerden kunnen dan online meekijken naar pitches, een vragenvuur en de prijsuitreiking. Houd de website www.tilburguniversitychallenge.nl in de gaten voor meer informatie.

Tilburg is jouw proeftuin

Ben je een startup en wil je in Tilburg ondernemen?

Spoorzone Tilburg biedt binnenkort meer ruimte voor (student) startups in de broedplaats Hall of Fame, specifiek in Gebouw 90. Dit pand wordt momenteel van top tot teen gerenoveerd om vanaf 2023 ruimte te bieden aan zo’n 11 slimme startups.

Meer info

Meer living labs