Charlotte maakt het in Tilburg

Zacht en breekbaar porselein glinstert in de kasten van Ateliers Tilburg aan de Gershwinstraat 10. Dit is het domein van kunstenares Charlotte Godfriedt. Hier is zij wekelijks in de weer met haar keramiekoven om potjes, mokjes en haar kenmerkende sieraden te produceren. Alhoewel ‘produceren’ hier misschien het verkeerde woord is, dat klinkt te fabrieksmatig om haar ambachtelijke werk te omschrijven dat ze liefdevol met haar handen maakt. Om haar werk eer aan te doen hebben wij een handgemaakt artikel van duizend woorden geschreven. In gesprek met Charlotte. 

De ziel van de kunstenaar komt naar voren in het werk. Zo ook bij Charlotte Godfriedt. De zachtheid en de rust die spreekt uit haar sieraden komen niet van een vreemde. Charlotte is zachtaardig, bescheiden en wordt dan ook ongemakkelijk als ze over zichzelf moet praten. Alleen heeft ze vandaag geen keuze. Porselein praat niet, dus moet Charlotte het zelf doen. 

Sieraden van klei 

Al vanaf jonge leeftijd was het duidelijk dat Charlotte geen accountant zou worden. ‘Ik tekende altijd al veel en maakte toen al sieraden van klei. Dat heb ik waarschijnlijk van mijn ouders, zij hebben allebei kunstacademie gedaan, mijn moeder is portretschilder en mijn vader maakt klokken en lampen. Mijn studiekeuze was dus ook snel duidelijk.’ 

Charlotte startte in Tilburg aan de kunstacademie in de richting Art, Communication and Design waar ze haar liefde heeft ontmoet: porselein. ‘Ik heb in mijn derde jaar een project gedaan met porseleinen vazen.
Ik kwam erachter hoe leuk ik het vond, en ben ik er eigenlijk niet meer mee gestopt.’ Ofja, heel eventjes dan. Keramiek maken is een tijdrovende bezigheid, maar vooral ook een ‘plaatsrovende’ bezigheid. De meeste afgestudeerde studenten hebben geen plek voor een keramiekoven van 1,5 bij 2 meter. En zo ook Charlotte. ‘Toen ik klaar was met mijn studie had ik dus al wel een oven, maar geen plek met krachtstroom om deze neer te zetten. Omdat ik geen atelier had, heb ik toen twee jaar lang bijna niks met keramiek gedaan. Ik dacht na een tijdje: nu moet ik actie ondernemen, want ik mis het teveel. Toen ben ik gaan rondkijken en kwam ik dit atelier tegen.’ 

‘Dit atelier’ is een ruimte van 100m2 die ze deelt met vier andere kunstenaars en huurt via Ateliers Tilburg. Een aanrader voor beginnende creatief ondernemers volgens Charlotte. ‘Als je thuis niet genoeg ruimte hebt voor jouw werk, en je kunt nog geen volledig atelier betalen, dan kun je ook op zoek gaan naar anderen om een atelier mee te delen. Dat is ook nog eens super gezellig! Ateliers Tilburg heeft locaties over heel de stad. Ze denken ook heel graag mee.’ 

Kalmte in de chaos 

In haar atelier maakt Charlotte kunstwerken van porselein met een focus op draagbare sieraden. Vooraan in haar atelier ligt een selectie sieraden uitgestald die doet denken aan een geslaagde buit na een wandeling over een zonnig schelpenstrand. Die associatie is volgens Charlotte niet onlogisch. ‘Ik laat me inspireren door organische vormen, zwammen, bladeren, het vrouwelijk lichaam, maar ook schelpen. Ik zoek in mijn werk naar een serene sfeer. Dat krijg ik ook altijd wel terug van mensen, dat ze mijn sieraden aan die sfeer herkennen.’ 

Het serene van Charlotte’s werk is niet alleen aan de buitenkant te zien, maar is ook inherent aan het maakproces. ‘Het duurt vaak een maand voordat ik een nieuwe partij sieraden klaar heb. Het langzame van dat proces vind ik juist fijn, het is een mooie tegenhanger van massaproductie.’ Ook de kleine imperfecties verraden dat het geen massaal productiewerk is. Geen enkel sieraad is hetzelfde. ‘Die authenticiteit vind ik belangrijk. Iets wat totaal ontbreekt in massaproducties. Zelfs een setje oorbellen heeft twee ongelijke objecten. Elk sieraad is uniek.’ 

Haar werk wordt online verkocht, in de binnenstad van Tilburg bij Van de Maker en in de Fabriekswinkel in Veghel. Omdat Charlotte al haar porselein met de hand boetseert is het soms lastig om de vraag bij te houden. ‘De partijen die ik maak, zijn steeds sneller uitverkocht. Vooral in de zomer als het lekker weer wordt.’ Om meer te produceren moet ze meer tijd doorbrengen in haar atelier, maar daar ligt verval op de loer. ‘Dat is lastig. Ik heb wel af en toe een break nodig, ik wil niet dat het gaat voelen als grootschalige fabricage. Dat is niet de bedoeling. Dan gaat de authenticiteit verloren. Soms heb ik frisse energie nodig om nieuwe sieraden te bedenken.’ 

Stad van makers 

Eigenlijk is Charlotte nooit uit Tilburg vertrokken. Ze is hier geboren, heeft hier op kamers gezeten, werkt hier en blijft naar eigen zeggen nog wel even plakken. Zij kent Tilburg als geen ander, en kan dus ook als geen ander het creatief klimaat in de stad duiden. Charlotte: ‘Tilburg barst van de creativiteit en creatievelingen, er popt hier steeds meer op, maar het voelt nog steeds als een groot dorp. Mensen zijn hier heel supportive en steunen elkaar graag. Dat merk ik heel erg in mijn eigen vriendengroep waarvan bijna iedereen een creatieve ondernemer is. Ik ben niet zo’n netwerker, ik praat niet zo graag over mijn werk. Dat stukje commercialiteit mis ik helaas. Maar omdat Tilburg niet zo groot is, zijn er toch een hoop mensen die mijn werk wel kennen.’ Naast de gigantische hoeveelheid aan toffe dingen die er gemaakt worden in de stad, is er juist ook nog heel veel niet gemaakt, liggen er nog veel opties open en is nog niet alles bepaald volgens Charlotte. ‘Tilburg voelt rauw aan. Onaf. Er zijn mensen die weggaan uit Tilburg om bijvoorbeeld naar Amsterdam te gaan, dat zou ik zelf niet snel doen. Je hebt hier nog de ruimte om dingen op te bouwen.’

Meer Stad van Makers