Lidi maakt het in Tilburg

Dat Tilburg uit karakters bestaat, is bekend. Maar de stad beschrijven als filmisch? Dat hoor je weinig. Totdat je met Lidi Toepoel praat. De filmmaker ziet in Tilburg het ideale decor voor haar films. De stad waar ze geboren is, biedt een inspirerende voedingsbodem met boeiende personages, verhalen, ideeën en een waardevol netwerk. Dit is het verhaal van een filmmaker die het maakt in Tillywood.

Zoentjesdief

Lidi is net terug uit Noorwegen waar haar nieuwste film Zoentjesdief draaide op het West Nordic International Film Festival. De film, waarin een meisje haar dementerende oma wil herenigen met een geliefde, is een groot succes. Filmfestivals in Athene, Mexico, Chicago, Moskou, Italië lopen ermee weg. En elke keer als ze dat doen, nemen ze een stukje Tilburg mee. ‘In mijn films laat ik altijd een glimp van de stad zien. Het is wel grappig, want als mijn films dan in het buitenland draaien, dan zeggen mensen weleens: “Oh! je hebt in Tilburg gefilmd.” Dat vind ik mooi.’

Tilburg is niet alleen het decor voor haar films, maar ook een voedingsbodem. Wat ze in de stad hoort en ziet, vloeit door in haar creatieve werk. ‘Mensen in Tilburg hebben gevoel voor humor en kunnen luchtig naar dingen kijken. Dat zie ik ook graag terug in mijn films. Zoentjesdief is gebaseerd op het verhaal van mijn oma, zij had dementie. Dat is heftig, maar door de film vanuit het perspectief van het kind te tonen, komt er lucht in. Ze profiteert bijvoorbeeld van oma door voor de derde keer haar rapport te laten zien en geld te vangen. Daarmee vang ik ergens die Tilburgse nuchterheid. ’

Onbevangen

Het kinderlijke perspectief, niet te verwarren met kinderachtig, is iets dat altijd terugkeert in Lidi’s werk. Het is, laten we zeggen, typisch Toepoels. Door met kinderen te werken houdt ze een speelse blik op de wereld, óók de filmwereld. ‘Ik leer van kinderen hoe je naar de wereld moet kijken. Ze zijn nog heerlijk onbevangen, alles is mogelijk. Volwassenen hebben vaak al een gekleurde en daardoor een beperkte blik op de werkelijkheid. Door het kinderlijke te omarmen probeer ik ook mijn eigen onbevangenheid vast te houden. In de grote-mensen-wereld is dat soms moeilijk, maar films maken helpt mij daarbij enorm.’

Bevangen

De truc van een goede kinderfilm of -serie maken is volgens Lidi gestoeld op het vinden van balans. Een evenwicht tussen emotioneel en luchtig, serieus en grappig. ‘Toen Zoentjesdief in première ging, wat bedoeld is als drama-comedy, bleef het heel stil in de zaal. Ik dacht dat mensen het helemaal niet goed vonden. Toen bleek het dat ze geraakt waren en daarom stil bleven. Dat is natuurlijk een groot compliment. Als ik volwassenen of kinderen zie huilen bij mijn film, dan voel ik me bijna bezwaard, maar het is natuurlijk ook een groot compliment om te krijgen. Volgens mij zit daar de kracht, dat zowel jong als oud er iets in herkent.’

Flashback

Lidi’s carrière is bijna zelf in een script te vangen. De jonge Tilburger had nooit het idee dat de regisseursstoel voor haar weggelegd was. Natuurlijk was de droom er wel, maar zonder filmopleiding en relevant netwerk, leek dat onhaalbaar. Niets bleek minder waar. ‘Op een dag zag ik een wedstrijd langskomen voor een filmscript over de regio waar je bent opgegroeid. Dat heb ik met twee handen aangegrepen en gewonnen. Ik kreeg 5000 euro, dat vond ik toen heel veel geld, haha. Met dat geld heb ik mijn eerste film gemaakt: De Laatste Brugwachter.’

Lidi’s film ging in première in het Amsterdamse filmtheater Tuschinski en draaide in nog vele andere zalen. ‘Ik was trots, maar ook benieuwd wat ik beter kon doen. Dus ik vroeg aan de producent wat ik anders kon doen of hoe ik me kon ontwikkelen. Zijn tip was: ‘verhuis naar Amsterdam.' Toen dacht ik: is dat alles wat je te bieden hebt? Daar kreeg ik energie van. Ik wilde laten zien dat er in Tilburg ook een hele hoop goede mensen zitten. Dat je ook hier iets moois kunt maken.’

Tillywood

Haar eerste film kwam tien jaar geleden tot stand. Tilburg heeft zich sindsdien in rap tempo ontwikkeld als makersstad, en Lidi als maker. ‘Toen ik hier begon, stond er nog niet veel. Maar als je nu ziet hoe het ontwikkeld is, de makers in de stad, maar ook steun die je krijgt, dan is het echt een wereld van verschil.’

Tilburg heeft haar op weg geholpen, als filmlocatie, maar ook via het netwerk dat in de stad te vinden is: bondgenoten zoals Full Frame, Gemeente Tilburg en Paul Vermee van Cinecitta. ‘De financiële steun is natuurlijk heel fijn, maar het is misschien nog wel waardevoller dat er mensen in jou geloven als maker, in de verhalen die jij wilt vertellen.’

Tilburg is voor Lidi nooit een noodoplossing of de makkelijkste optie geweest, ze kiest bewust voor deze stad. ‘Tilburg heeft zich ontwikkeld in een richting waar je als maker kunt blijven creëren. Ik kan hier ademen, blijven werken en word gestimuleerd. Het voelt dichtbij mezelf, letterlijk en figuurlijk. Daarom wil ik hier blijven maken. Het voelt ook goed dat ik zo iets terug kan doen voor de stad, om via mijn films Tilburg naar het buitenland te brengen. Dus dat ze in Japan en Italië kunnen voelen wat Tilburg is.’

 

Meer Stad van Makers