Living Lab LocHal: unieke leer- en werkomgeving

17 december 2020

Midden in de Spoorzone Tilburg vind je de Bibliotheek LocHal. Een plek met een rijke collectie aan boeken, maar ook een unieke leer- en werkomgeving, gericht op de creatie van nieuwe kennis. Mensen, communities, ondernemers en organisaties worden via een zestal labs met elkaar in contact gebracht rondom actuele thema’s zoals bijvoorbeeld erfgoed en food. En je vindt er op het trappenlandschap een indrukwekkend open podium en een meer besloten ruimte waar volop kennis en verhalen gedeeld en gecreëerd worden. De Bibliotheek LocHal is één grote living lab, een plek waar voortdurend innovaties ontstaan door cross-overs tussen sectoren, instanties, mensen en beroepsgroepen. In dit artikel een overzicht van de zes labs. Wat ga jij er straks creëren als de LocHal weer open is?

GameLab

De game-industrie is een van de snelst groeiende sectoren in de entertainmentindustrie. Denk aan de opkomst van serious gaming en professional e-sports maar ook gezelschapsspellen doen hun herintrede. In het GameLab kunnen gamers allerlei talenten ontdekken en verder ontwikkelen, zoals creativiteit, probleemoplossend vermogen en computational thinking. Zij leren er van andere gamers en van profs, die er workshops geven over bijvoorbeeld game design of e-sports. Ook geeft het GameLab jongeren handvatten voor verantwoord en succesvol gamegedrag. Online pesten, cybercriminaltieit en gameverslaving kunnen op de loer liggen. In workshops geven professionals tips over communicatieve vaardigheden, mediawijsheid en zelfregulering. Daarnaast richt het GameLab zich in samenwerking met Gamen in Balans ook op voorlichting over gaming aan ouders, docenten, beleidsmakers en zorgverleners. Hierbij is ook veel aandacht voor de positieve kant. Gamen biedt namelijk volop kansen op het gebied van studie, carrière en persoonlijke ontwikkeling.

Eind oktober 2020 werden jongeren uit de stad in het GameLab uitgenodigd om te gamen met de politie. De politie wilde graag een bijdrage leveren om het binnen zitten tijdens corona voor jongeren wat leuker te maken en op een laagdrempelige manier met hen in contact te blijven. Wijkagent Koen: “Zie het gamen als het digitale buurtpleintje, waar we contact maken met jongeren uit de wijk.” Gamen met politie Tilburg & friends is een initiatief van de Politie Tilburg Centrum, GameLab (de Bibliotheek Midden-Brabant), R-Newt, Rubii Games, LevelUp Gaming, Bas Leemans en Playstation Nederland.

FutureLab

Innoveren doe je nooit alleen. In het FutureLab werkt de Bibliotheek samen met innovatieve bedrijven en organisaties, zoals Tilburg University, gemeente Tilburg, het Ontdekstation en Fontys. Samen met deze kennispartners betrekt de Bibliotheek individuele inwoners en lokale communities en nodigt zij early innovators, designers en wetenschappers uit om aan te haken. Door middel van meet-ups én online platforms zoals de KennisCloud wordt actieve lokale kennisdeling en co-creatie op het gebied van sociale innovatie gestimuleerd. Zo wordt alle innovatiekracht uit de regio ingezet om een positieve verandering in de stad teweeg te brengen.

In 2021 wordt het jaarthema klimaatverandering en duurzaamheid. Thema's die aan bod zullen komen zijn onder meer hittestress, zwerfafval, duurzaam wonen, duurzaam transport en duurzame kleding. Inwoners of organisaties uit de stad of regio die op een bijzondere manier met deze thema’s bezig zijn en hun ervaringen willen delen om zo anderen te inspireren, zijn van harte welkom zich te melden bij het FutureLab.

Tien Brabantse kinderen gingen een uitdaging aan: ze deden mee aan zes zondagochtendworkshops Children for the Future. Tijdens de zes workshops in de Bibliotheek LocHal doken de kinderen (9-12 jaar) in een aantal grote vragen die de coronacrisis heeft losgemaakt. Hoe weeg je gezondheid af tegen privacy? Wat verandert er in de financiële verhoudingen tussen mensen? Hoe ga je met elkaar om in een anderhalvemetersamenleving? De kinderen deelden hun ideeën met burgemeester Weterings, die ze vervolgens mee nam naar Den Haag en overhandigden aan Minister Fred Grapperhaus. ‘Children for the Future’ is een project van de Bibliotheek Midden-Brabant, in samenwerking met Tilburg University Junior, Contour de Twern, Het Zuidelijk Toneel, Rabobank en Switch.

Bekijk de video

DigiLab

Het DigiLab is een ‘digitale werkplaats’ waar men kan experimenteren met hardware en software die nu nog exclusief is, maar in de toekomst veel impact zal hebben in de maatschappij. Dat roept vragen op: wat betekent de 3D-printer voor de werkgelegenheid? Hoe veilig is internetten via een open wifi-verbinding? Hoe publiceer je een filmpje op YouTube volgens privacywetgeving? Het DigiLab helpt de mediawijsheid te bevorderen. Mensen kunnen er aan de slag met M-bots en Littlebits, een film maken in de Green Screen Studio of kennis maken met open source soft- en hardware. Maar er is ook hulp voor mensen die weinig verstand hebben van computers en die er graag mee willen leren omgaan.

Een voorbeeld van hoe in het DigiLab technologie, mens en maatschappij samen komen is Sparkel, een project voor jongeren (14 – 27 jaar) in Brabant en Gelderland. De jongeren leren er om technologie en creatief denken te combineren, en zo tot nieuwe concepten te komen. In de LocHal gingen zij 10 weken aan de slag met een vraagstuk rondom reuma: Wat kan je door een ziekte als reuma niet meer doen, zien of horen? En hoe kun je nieuwe technologieën inzetten om daar een oplossing voor te vinden?

Bekijk de video

TijdLab

Het TijdLab is een samenwerking tussen de Bibliotheek Midden-Brabant en Stadsmuseum Tilburg. Samen zetten zij hun collecties, kennis en netwerken in om mensen met interesse in erfgoed te verbinden. Ook alle organisaties die zich verenigd hebben in Erfgoed Tilburg maken gebruik van het TijdLab, zowel in onderlinge samenwerking als met studenten of jongeren uit de stad. Een beeld geven van hoe Tilburg was, is en wordt. Door het delen van verhalen. Dat staat centraal in het Tijdlab.

Begin 2020 gebeurde dat bijvoorbeeld rondom Tilburgse muziek in Middenrif. Vanuit en in samenwerking met twee Tilburgse makers, Dennis Bernaerts & Joris van Laak, en Omroep Tilburg, veranderde het TijdLab wekenlang in een radio- en muziekstudio. Niet alleen werd muziek gedraaid uit de Tilburgse Muziekgeschiedenis van 1930 tot 2020, ook gingen de radiomakers hierover in gesprek met bezoekers en muzikanten. De uitzendingen vormen samen een eigenzinnig muzikaal archief inclusief tekst en uitleg. Ze worden nu nog herhaald door Omroep Tilburg. Zij slaagde er door de samenwerking met de Bibliotheek in om op een andere manier verhalen op te halen die de basis vormden voor de radio-uitzendingen en lieten zich op een mooie manier buiten hun eigen studio zien.

WoordLab

In de regio Tilburg is veel kennis en ervaring aanwezig op het gebied van lezen en schrijven. Denk aan de expertise bij de verschillende hogescholen, universiteit, professionele auteurs en organisaties zoals Tilt, Stichting Tilburgse Taol en Stichting Cools. Ook de Bibliotheek Midden-Brabant heeft dankzij gespecialiseerde medewerkers en een uitgebreide taal- en letterkunde collectie veel kennis in huis. Het WoordLab is een bijzondere plek waar je volledig omringd wordt door boeken, een broed- en ontmoetingsplaats voor liefhebbers van taal, literatuur en creatief schrijven. Er komen schrijfgroepen bij elkaar om te werken aan schrijfopdrachten. Regelmatig schuift er een professional aan of worden er schrijfworkshops georganiseerd. Ook schrijftalenten krijgen een podium in het WoordLab en kunnen hun werk voordragen. Er wordt kennis ontwikkeld en gedeeld.

Programmamaker Coosje van der Pol: “We zouden ook heel graag in gesprek gaan met ondernemers uit de creatieve industrie die zich bezighouden met digitale literatuur, literaire games of digital story telling. Zij zouden hun producties in de Bibliotheek kunnen introduceren bij het publiek en door hen laten uitproberen.”

Een nieuw innovatief project van het WoordLab is dat van Digitale Literatuur, in samenwerking met Tilburg University. Bij dit relatief nieuwe fenomeen gaat het om verhalen die volledig digitaal zijn of een digitale component hebben. Te denken valt bijvoorbeeld aan een VR-ervaring, een app, een website, een vervolgverhaal in WhatsApp. Ook een mix tussen analoog en digitaal is mogelijk. Digitale literatuur is multimediaal en interactief, de gebruiker heeft vaak een actieve rol. Aangezien deze vorm van literatuur aansluit bij de leefwereld van jongeren, biedt dit kansen om hen te interesseren voor lezen.

FoodLab

Foodies, kookgekken, lokale producenten en innovators: je komt ze tegen in het FoodLab. Op deze ontmoetingsplek in de Bibliotheek worden alle zintuigen aangesproken. Er is altijd iets te proeven, ruiken, zien of voelen. Maar ook de geest wordt er geprikkeld. Tijdens food events leert men wat er precies op hun bord ligt, wat de voedingswaarde ervan is, waar het is geproduceerd en welke innovatieve technologieën daarbij kwamen kijken.

Het netwerk 013Food laat zien hoe er in het FoodLab vormgegeven wordt aan sociale innovatie. Het begon met een kleinschalig ontbijt waar kennis en verhalen gedeeld werden. Inmiddels is 013Food een groeiend netwerk van mensen die samen een beweging op het gebied van duurzaam voedsel willen maken. Tot de 013Food-familie behoren uiteenlopende food-initiatieven, bedrijven, boeren, restaurants, de gemeente, onderwijsinstellingen, de bibliotheek, stichtingen en andere partijen. In 2020 werd een XL ontbijt georganiseerd in de Bibliotheek LocHal en een manifest ondertekend. De deelnemers in het netwerk staan samen voor meer kennis, minder kilometers, duurzamer produceren en minder verspilling.

De KennisMakerij en de StemmingMakerij

Naast de zes thematische labs kent de LocHal nog een tweetal bijzondere plekken, de KennisMakerij en de StemmingMakerij. De KennisMakerij is, vooruitlopend op de nieuwe Bibliotheek in de LocHal, in 2014 al geopend in de Spoorzone. Deze fungeerde als proeftuin voor ‘Bibliotheek Nieuwe Stijl’. Er werd geëxperimenteerd met het delen van kennis en verhalen op andere manieren dan via het boek. Inmiddels gebeurt dit in alle vestigingen van Bibliotheek Midden-Brabant. Activiteiten rondom onder meer sociale innovatie, creatief ondernemerschap en transitie kregen een plek. Er werden Fuckup Nights georganiseerd over professionele missers. En projecten zoals KennisKans vonden er hun oorsprong.

Ook in de huidige coronatijd zetten de KennisMakerij en StemmingMakerij het experiment voort door kennisoverdracht via een reeks aan online talks: de KennisMakerijRevue. Met daarin afleveringen over praktische onderwerpen, zoals over de voor- en nadelen van thuiswerken. Maar ook met thema’s die dienen als inspiratie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en zelfontplooiing.

Onder de noemer KennisKans stellen bedrijven en organisaties een training, workshop of lezing bedoeld voor medewerkers open voor een breder publiek. Normaal gesproken vinden deze achter gesloten deuren plaats, maar nu zijn er enkele plaatsen gratis beschikbaar voor externen. Zo ontstaat er meer diversiteit in een groep deelnemers en dat blijkt de perfecte voedingsbodem voor verrassende inzichten. Deelnemende organisaties worden bovendien meer zichtbaar in de stad en tonen hun maatschappelijke betrokkenheid.

Wil je meer weten over de Lochal?

Lees bijvoorbeeld het interview met Pieternel Thijssen, hoofd innovatie bij Bibliotheek Midden-Brabant over de Lochal.
Van plan de Lochal te bezoeken? Check dan even de pagina over de Lochal van onze zus Ticket to Tilburg.
Of bezoek de website van de Lochal zelf!

Spoorzone Tilburg is het nieuwe en baanbrekende talent- en innovatiedistrict van Nederland. Grenzend aan het centraal station en goed verbonden met stad, regio en land biedt het de ideale uitvalsbasis voor je bedrijf of satelliet vestiging. In dit rauwe industriële gebied vol cultuur en historie in het hart van de stad Tilburg wordt hard gewerkt aan de toekomst. Het is een kennisgedreven biodome gebouwd voor en door creatieve ondernemers met interactieve technologieën en gedrag als basis. De aanwezigheid van Tilburg University, ROC en Fontys Hogeschool zorgt voor kennis, talent en visie. Het gebied zelf is compact en duurzaam ontwikkeld en biedt een life long stay voor ondernemers van startup tot scale-up en verder.

Meer Spoorzone Tilburg