Frederike maakt het in Tilburg

Dit is Frederike Luijten. Multidisciplinair maker, woordkunstenaar, fijn mens en daar mag nu ook de titel Stadsdichter van Tilburg aan toegevoegd worden. Deze functionele chaoot meandert door toen, nu en later, van plekken naar plaatsen, tussen mensen en verhalen, door dialecten en talen en zuigt de wereld in zich op als een spons. Niet om leeg gewrongen te worden, maar om liefdevolle woordstromen door de wereld te laten sijpelen die verrijken en verblijden. Dit is het verhaal van Frederike. 

We beginnen dit verhaal met een van 's werelds beroemdste gedichten: De blaadjes vallen van de bomen, herfst is gekomen. Het kleurrijkste seizoen is een ideaal decor voor een gesprek met de kersverse Stadsdichter over veelkeurigheid en veranderlijkheid. “Ik houd van verandering”, vertelt Frederike. “Daarom houd ik ook van de seizoenswisselingen. Ik vind het fijn als je niet vastgepind wordt en er ruimte is om te bewegen. Ik werd altijd gefrustreerd van harde keuzes: óf je bent een vrouw óf je bent een man, je bent gay óf je bent hetero. Ik wil de vrijheid hebben om van gedachten te mogen wisselen.”

Definities

Eén definitie plakken op Frederike is dan ook onmogelijk. Poëet, performer, programmamaker bij Tilt, Stadsdichter van Tilburg, schrijver, zine-maker, de labels kloppen allemaal, maar dekken nooit helemaal de hele lading. “Ik ben geen dichter, zoals de naam Stadsdichter misschien doet vermoeden. Wat ik doe raakt aan poëzie, proza, grafische vormgeving, maar de vorm laat ik graag organisch ontstaan. Vanuit het verhaal dat ik wil vertellen, zoek ik naar de vorm die er bij past. Dat kan een performance zijn, een poster of een podcast. Ik heb veel verschillende liefdes: theater, muziek, manga’s, graphic novels, non-fictie over literatuur, romans. Dat dat allemaal in één persoon schuilt, vind ik mooi en dat wil ik als schrijver ook uitdragen.”

Grijs gebied

Er schuilt een kracht in het niet weten, iets in het midden laten. Daardoor ontstaat er een fluïde karakter waarin oneindig veel mogelijkheden schuilen. Dit is waar voor Frederike, maar ook voor Tilburg. “De stad heeft een soort pin-me-er-niet-op-vast mentaliteit, maar is tegelijkertijd heel gegrond. Sommige mensen zeggen: Tilburg is alles net niet. Maar toch heeft het een hele eigenzinnige identiteit. Dat dat naast elkaar mag bestaan vind ik mooi.” Tilburg verandert in rap tempo. Nieuwe gebouwen ploppen uit de grond als paddenstoelen. Vernieuwing kan eng zijn, maar voor Frederike is het transformatieve karakter van de stad een inspiratiebron. “De veranderlijkheid van Tilburg is voor mij de kracht van de stad. Dat vind ik inspirerend voor mijn schrijven. De wereld verandert en identiteit verandert, maar om dat zo letterlijk in de stad terug te zien is een mooie weerspiegeling van dat gevoel. Dat geeft als mens ook ruimte om je niet te laten vastpinnen.”

Superlijm

Als Stadsdichter wil Frederike mensen dichter bij elkaar brengen. Of zoals in de pitch voor de titel geschreven stond: superlijm zijn voor de stad. “Ik vind het mooi als kunst en cultuur op een laagdrempelige manier gepresenteerd worden waardoor mensen zich er snel bij op hun gemak voelen. Krakers en Ateliers Tilburg zijn organisaties die dat op een mooie manier doen. Straat op Tilt past daar ook bij, we maken een drempelloos literair programma zodat mensen die er normaal niet mee in aanraking komen, toch geraakt kunnen worden.” In de rol van Stadsdichter schrijft Frederike het komende jaar zes gedichten, maar het resultaat is hier een middel, geen doel. “Door mijn rol als Stadsdichter, ben ik me bewuster geworden van de plekken en mensen in de stad waar ik om geef. Ik wil verbinden met mensen die veel betekenen voor de stad en ze via mijn stadsgedichten een plekje geven. Het lijkt me mooi als ik zo belangrijke verhalen en plekken uit Tilburg via mijn gedichten met elkaar kan verweven en daarin een stukje van mezelf mag verwerken.”

Kweekvijver

Tilburg is een kweekvijver voor nieuwe makers. Ook Frederike zorgt ervoor dat die vijver springlevend blijft met creatieve voeding. Elk kwartaal, gecentreerd rondom de seizoensverandering, publiceert ze met een team de Seizoenszine waarmee ze schrijftalent in de schijnwerpers zetten. “Ieder seizoen kunnen mensen werk insturen. We selecteren de mooiste inzendingen en publiceren uiteindelijk elf schrijvers. Die redactievergadering voelt altijd als een bloedbad, want er sturen heel veel mensen mooi werk in, maar je moet keuzes maken. Maar ik vind het heel waardevol dat we zo makers verder kunnen helpen. Dat ze gepubliceerd worden, leren van het proces, dat we een platform kunnen bieden.” De Seizoenszine past perfect in het plaatje van Frederike als maker. Een verbindend platform, ontstaan uit liefde voor makerschap, gepubliceerd in de stad waar alles constant verandert. “Ik heb nooit voor één vorm gekozen, maar besef juist dat die veelheid naast elkaar kan bestaan en dat dat ook scherpte schept uiteindelijk. Ik heb altijd het gevoel dat mijn makerschap de stad weerspiegelt en andersom.”

 

ze zal de stad zijn

niet leren om keuzes te maken

                                             om stil te zijn

          om zich klein te houden

ze zal bouwen

de muren laten zingen

het laten weerklinken in verwaterd dialect

een geleend woordenboek in de hand

                    

- Frederike Luijten, 2023

Meer Stad van Makers