Jeroen en Boris maken het in Tilburg

Een vader die tekent en een zoon die schrijft. Met deze succesformule op zak hebben vader Jeroen de Leijer en zoon Boris in 2022 de beeldroman ‘Naar Texas en terug’ gemaakt. Een stripboek over hun gezamenlijke reis naar de Verenigde Staten, om de Amerikaanse verkiezingen van dichtbij mee te maken. Maar voor Jeroen ook een poging om Boris uit zijn bed en achter zijn telefoon vandaan te sleuren.

We zitten aan de eettafel in de woonkamer van Jeroen in Tilburg. De kamer ligt vol met tekeningen, projecten en een maquette van Jeroen, en achter ons staat een grote boekenkast met strips waar Boris tot in de kleinste details over kan vertellen. Hoewel hij nu een studentenkamer heeft in Arnhem, is Boris wanneer hij niet studeert altijd in Tilburg te vinden. En na zijn studie Creative Writing aan ArtEz komt hij ook zeker weer terug: “Las Vegas was eerst ook een woestijndorpje in het niets. Ik zeg niet dat Tilburg Las Vegas moet worden, maar die potentie zie ik wel.” Iets wat Jeroen kan beamen: “Wat me aantrekt in Tilburg is dat het nog niet af is, dus dat je het zelf moet maken.”

Zo vader, zo zoon

Jeroen de Leijer kennen we als de geestelijk vader van Eefje Wentelteefje. Een stripfiguur dat is geboren tijdens zijn studie aan de kunstacademie St. Joost in Breda. Zijn werk is breed georiënteerd: “Het begint bij mij altijd met tekenen, en het kan dan nog van alles worden. Het start bij een idee op papier en groeit dan uit tot een boek, film, performance, of radioprogramma.”

Jeroens 24-jarige zoon Boris is schrijver, maar pas sinds een jaar of vier. “Ik ben redelijk laat begonnen met schrijven, maar ik denk dat dat ook gewoon prima is. Ik heb heel lang thuis gezeten. Ik had geen leerplicht meer, deed geen opleiding, probeerde wel een baan te zoeken met een job coach maar daar kwam bar weinig uit. Tot m’n pa een workshop moest geven in een buurtcentrum; de gast die daarover moest schrijven was ziek en in plaats daarvan ging ik mee. Daar is het balletje een beetje gaan rollen. Ik begon meer voor mezelf te schrijven, korte verhaaltjes, anekdotes, dat soort dingen. Via via heb ik me aangemeld voor Creative Writing. Het is een hele omweg, maar dat is ook oké weet je wel.”

A slice of life

In ‘Naar Texas en terug’ beschrijven Jeroen en Boris ieder hun eigen beleving van de reis naar de Verenigde Staten. Op dat moment is Boris gestrand in het onderwijs en gaat hij al drie jaar niet naar school. Hij ligt thuis vooral op zijn bed, gekluisterd aan zijn telefoon. Omdat Jeroen een beeldverslag van de Amerikaanse verkiezingen wil maken, trekken ze samen - en met frisse tegenzin bij Boris - van motel naar motel om met eigen ogen te zien hoe Amerikanen deze verkiezingsstrijd beleven. “Het is echt, zoals Boris het noemt, a slice of life,” zegt Jeroen. “Er gebeurt niks, en er gebeurt heel veel. Net als het leven.”

De beeldroman was het eerste gezamenlijke project van vader en zoon. Daarvoor deden ze wel dingen samen, maar was het Jeroen die het voortouw nam. “We wilden zijn aandeel hierin net zo groot maken als het mijne,” vertelt Jeroen. “Hij heeft mij enorm uitgedaagd in het tekenen en ik hem om dingen te schrijven. We hebben elkaar echt scherp gehouden.” In het boek zien we striptekeningen van Jeroen met zijn eigen verhaallijn in grote letters, afgewisseld met lange stukken tekst in een klein handschrift dat bij Boris hoort. “Het boek is vijf keer dikker geworden dan de bedoeling was,” vertelt Jeroen. “Het was aanvankelijk de bedoeling dat zijn tekst naast mijn tekeningen stond, maar omdat we dezelfde dingen meemaken zou dat dubbelop zijn. Door deze vorm hebben we dit opgelost. Het is echt een dialoog tussen ons geworden.”

Het proces van samenwerken was voor hen niet de uitdaging. “Vooral de gesprekken die we erover hadden waren moeilijk,” vertelt Jeroen. “Het is een heel persoonlijk boek, en voor ons betekent het heel veel. Doordat we onszelf echt zagen als personages in het boek, konden we het makkelijker over de moeilijke dingen hebben. Het heeft mij wel veel gebracht. Doordat je alles wat je meemaakt keer op keer bespreekt, ben je bezig met een soort verwerkingsproces.”

Boris ziet het boek echter niet als een soort therapie of uitlaatklep: “Het gaat zelden gewoon vanzelf. Als kunst makkelijk is om te maken, dan klopt het niet - het moet wel echt iets kosten van jezelf.”

"Het heftigste vond ik dat ik de situatie niet had veranderd door op reis te gaan,” zegt Jeroen. “Eerst lag hij hier in bed, en toen lag hij daar in bed. Iemand zei toen nog tegen me, je hebt alleen zijn bed verplaatst. Maar ook het keerpunt daarin… Want voor wie is dat nou eigenlijk erg?” Boris lacht. “En dat is ook een soort Amerikaanse fantasie. Van ja, je gaat op reis en daarna is alles ineens helemaal goed. Dat is niet hoe het werkt in het echt. Als je op reis gaat en je situatie thuis is shit, dan neem je dat gewoon mee.”

A nightmare on the Besterdring

Als Boris is afgestudeerd, willen ze samen nog wel een boek maken. En Boris weet ook al precies waarover: “Een horrorverhaal, een soort anthologie met als verbindende factor dat het zich allemaal in Tilburg afspeelt.” De stad leent zich perfect voor dit soort verhalen, denkt Boris. “Tilburg is wel zo’n plek waar je dan ’s nachts op straat loopt en denkt, er is hier iets aan de hand. Je krijgt dan echt zo’n onderbuikgevoel van, er klopt hier iets niet. Dat zou wel gaaf zijn om over te schrijven.”

Presley Paranoia Freak Show

Eerst staat er voor Jeroen en Boris iets anders op de agenda: LunaLunaLuna, een theaterfestival van 26 tot en met 30 juli (tijdens de Tilburgse kermis) in het Wilhelminapark. Ze presenteren daar de Presley Paranoia Freak Show, een reizend prentenkabinet van Elvis Presley dat Jeroen tijdens zijn opleiding gemaakt heeft. Eerder presenteerden ze dit werk samen op theaterfestival De Parade en de Zwarte Cross, en jaren geleden al eens op de Tilburgse kermis. “De reacties van kermisbezoekers was toen bedroevend,” lacht Jeroen. “Op LunaLunaLuna weten mensen wel ongeveer wat ze kunnen verwachten,” vult Boris aan. “Je bent dan niet verbaasd dat er geen achtbaan staat.” Jeroen en Boris dromen er stiekem van om met de Presley Paranoia Freak Show naar Memphis te gaan, waar Elvis het laatste deel van zijn leven woonde en nu begraven ligt. Maar dat gaat gezien de strenge regelgeving in de Verenigde Staten toch lastig worden. Boris: "Je kan daar op een festival nog niet eens ergens rustig pissen zonder dat mensen zeggen, wat doe je daar, mag je dat wel?”

 

Jeroen en Boris zelf ontmoeten? Kom naar LunaLunaLuna van 26 tot en met 30 juli! Ontdek de Presley Paranoia Freak Show en haal meteen je eigen exemplaar van ‘Naar Texas en terug’! Meer informatie over het programma van LunaLunaLuna vind je op www.lunalunaluna.nl.

Meer Stad van Makers