Ga naar inhoud
Ga naar de homepage van Make it in Tilburg

Guilherme en Heleen maken het in Tilburg

Fotografie: Nori Xhofleer en Sanne Donders

Een gemeenschappelijke liefde voor dans en beweging is de drijvende kracht achter Guilherme Miotto en Heleen Volman. Met hun choreografisch platform Corpo Máquina Society brengen ze Tilburgse kinderen en jongeren in contact met dansers, acteurs, muzikanten, free runners, freestyle voetballers en andere makers. Vanuit hun uitvalsbasis in Tilburg Noord maken ze zo bijzondere en betekenisvolle ontmoetingen mogelijk.

Onder artistiek leiding van oprichter en choreograaf Guilherme Miotto werkt Corpo Máquina sinds 2017 aan een constante dialoog tussen kunst, de straat en de maatschappij. Al op jonge leeftijd ontdekte de van oorsprong Braziliaanse Guilherme zijn passie voor dans en bewegen. Na een internationale carrière als professioneel danser in Rusland, Duitsland en Nederland, ontwikkelde hij zijn eigen “instinctive performance” aanpak. Hiermee stimuleert hij beweging van het lichaam vanuit fysieke herinneringen aan eerdere ervaringen. Volgens Guilherme schuilt er met deze aanpak achter ieder mens een danser die in staat is om muren omver te werpen en structuren te doorbreken.

Vanaf 2019 is ook mededirecteur Heleen Volman aangesloten bij Corpo Máquina. Na verschillende artistieke rollen bij dansgezelschappen in heel Nederland richtte ze in 2012 productiehuis DansBrabant op. Destijds co-produceerde ze al voorstellingen met Guilherme vanuit dit productiehuis, maar na een aantal jaar besloot Heleen DansBrabant helemaal te verlaten en zich bij Corpo Máquina te voegen. ‘Wat mij enorm aanspreekt in de manier van werken van Guilherme is dat het altijd thema’s overstijgt,’ licht Heleen toe. ‘Door puur te focussen op lichaam en beweging, kom je tot iets gemeenschappelijks en laat je de verschillen links liggen. Dat werkt heel verbindend.’

  • "Door puur te focussen op lichaam en beweging, kom je tot iets gemeenschappelijks en laat je de verschillen links liggen."

It takes a child to raise a village

Corpo Máquina werkt vanuit een aantal basisprincipes waarin vooral ontmoeting en dialoog centraal staan. Een goed voorbeeld van zo’n ontmoeting is het project "It takes a child to raise a village”. Hiermee brengen Guilherme en Heleen Tilburgse kinderen tussen 8 en 12 jaar in verbinding met dans, theater, free running en muziek. Samen gaan ze aan de slag met spelen en bewegen, en werken ze toe naar een toonmoment op zondag 17 september in Schouwburg Tilburg. ‘We weten dat deze ontmoeting en ervaring niet vanzelfsprekend is, zowel voor de kinderen als voor de spelers,’ vertelt Guilherme. ‘En het is hard nodig dat we dit faciliteren. Hoe kun je verwachten dat kinderen iets normaal vinden, als ze er nog nooit mee in aanraking zijn gekomen?'

Vorig jaar lanceerde Corpo Máquina It takes a child to raise a village als onderdeel van hun vierjarig kunstplan, gesubsidieerd door verschillende overheidsinstanties. De betrokkenheid van deze instanties is voor Guilherme en Heleen dé bevestiging dat wat ze doen er daadwerkelijk toe doet, al zagen ze dat zelf ook al terug in het afgelopen traject. ‘De kinderen komen niet omdat ze contributie betalen of omdat we het afgesproken hebben, ze komen omdat de deur openstaat en omdat ze welkom zijn. Het is puur intrinsieke motivatie,’ vertelt Heleen. ‘Ze voelen echt dat de volwassenen er zijn om met hen samen te werken. En zij zelf leren samenwerken, ze maken vriendschappen, ze krijgen de autonomie, groeien in het presenteren, ze krijgen aandacht van elkaar, ze klappen voor elkaar, ze doen en kijken naar elkaar.’

Guilherme en Heleen vinden het belangrijk om zowel met jeugd als volwassenen professionals in beweging te blijven. Daarom start Guilherme eind september met de repetities voor Poles, een voorstelling met paaldanseres Yvonne Smink die 14 november in première gaat in Theater De Nieuwe Vorst. Naast theaters zoeken ze hiervoor ook paaldansstudio’s op om het stuk te tonen. Heleen: ‘Voor ons kan het een niet zonder het ander. Die balans tussen het professionele werk en de participatieve lijn met jeugd, jongeren en volwassenen uit de wijk is voor ons essentieel.’

  • 'De kinderen komen niet omdat we het afgesproken hebben, ze komen omdat de deur openstaat en omdat ze welkom zijn.'

Één stap tegelijk

Om echt impact te kunnen maken, werken Guilherme en Heleen graag op een structurele manier, met een vaste plek en langdurige partners. Het faciliteren van ontmoetingen tussen kinderen met verschillende achtergronden draagt voor hen bijvoorbeeld fundamenteel bij aan een meer inclusieve en tolerante samenleving. ‘Ik schrok me kapot toen ik een aantal jaar geleden in Nederland ontdekte dat je witte scholen en zwarte scholen hebt,’ geeft Guilherme aan. ‘Dat klopt niet, en ik vind dat heel zwaar om te zien. Als kinderen bij elkaar komen, dan blijven ze samen. Daar los je zoveel mee op.’

Maar deze veranderingen hebben tijd nodig, geeft Heleen aan: ‘We hebben heel erg geïnvesteerd in het onderzoeken van de verhouding tussen het professionele werk, het participatieve en talentontwikkeling. Daarnaast is het belangrijk om te investeren in een goede band met de kinderen, de ouders en de wijk.’ Pas de laatste tijd heeft Corpo Máquina de tijd en ruimte om echt naar buiten te treden. Guilherme: ‘We vinden het mooi en belangrijk om dingen organisch te laten groeien. Je wil niets forceren. Een verandering moet komen vanuit de inhoud, de aanwezigheid en een diepe verbondenheid.’

Tilburg makerstad

Tilburg is volgens Guilherme en Heleen echt een stad voor makers en kunstenaars. Ze ervaren een sterke culturele gemeenschap in de stad, waarin samenwerking en creatie centraal staan. ‘Je voelt dat er overal mensen met dingen bezig zijn en dat samen willen doen,’ vertelt Heleen. ‘Tilburg is een makerstad van zichzelf. En dit mag nog wel meer in het beleid worden doorgetrokken. Nu wordt er al veel geluisterd, worden er veel gesprekken gevoerd. De volgende stap is om de mensen die inhoud geven aan de stad, de ruimte te geven en de richting te laten bepalen.’

Corpo Máquina krijgt die ruimte in ieder geval.Vlak naast de gymzaal in Tilburg Noord waar ze momenteel gevestigd zijn, komt in 2025 een vaste studio voor het gezelschap. ‘Deze plek en haar inwoners zijn heel dierbaar voor mij,’ geeft Guilherme aan. ‘Je ziet hier een bepaalde urgentie en noodzaak voor ruimte en expressie die ik heel erg herken uit mijn eigen jeugd. Voor mij was dit de drijfveer om met kunst bezig te zijn, dus ik weet dat dit een vruchtbare ontmoeting kan zijn. Kunst biedt je ruimte en structuur zonder restricties.’

‘Het mooie aan Tilburg is dat we hier zoveel ontdekken,’ vult Heleen aan. ‘Het is echt onze onderzoekskamer waarin we uitvinden hoe we onderdeel kunnen worden van de maatschappij en het onderwijs. En we proberen de kinderen met wie we werken te leren dat de publieke ruimte in de stad ook van hen is. Dat ook zij deze mogen ontdekken, om er zo onderdeel van te worden.’

Meer zien van Guilherme en Heleen? Check de website van Corpo Máquina Society hier, of bezoek de voorstelling 'It takes a child to raise a village' op 17 september in Schouwburg Concertzaal Tilburg, of 'Poles' op 14 november in Theater De Nieuwe Vorst. 

Meer Stad van Makers

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.