Candour.Digital maakt het in Tilburg

Dit is een verhaal over Candour.Digital. Een startup met een missie. Volgens de Cambridge dictionairy betekent candour: “The quality of being honest and telling the truth, especially about a difficult or embarrassing subject”. En dit moeilijke onderwerp is de kledingindustrie, een van de meest vervuilende ter wereld. En een van de slechtste qua arbeidsomstandigheden. Door de herkomst en reis van een kledingstuk via een digitaal paspoort te volgen, wil de Tilburgse startup bijdragen aan transparantie van de circulaire stroom én aan een groter bewustzijn bij consumenten. We spreken oprichters Haiko Huvenaars en Lex Raaijmakers over deze missie en de hobbels die ze nog moeten nemen.

Ze kennen elkaar van de middelbare school in Uden, waar ze samen al bezig waren met ‘dingen proberen’, zoals een podcast die nooit het levenslicht zag. Lex studeerde in Den Bosch Communicatie Multimedia Design, Haiko Technische bedrijfskunde in Tilburg. “In 2019 besloot ik na een "mislukte" pre-master ruimte vrij te maken om m'n eigen ideeën te onderzoeken en toen ben ik per toeval met T-shirts aan de slag gegaan,” begint Haiko. “Ik wilde T-shirts ontwerpen en daarmee geld inzamelen voor het goede doel. Tegelijkertijd kon ik zo leren om een webshop te runnen, producten te ontwerpen en in te kopen.” Hij wist weinig van de herkomst van de ingekochte T-shirts. Dit bleek de trigger om meer onderzoek te doen naar de kledingindustrie. “Al snel werd ik hierin geconfronteerd met het afval-  en overconsumptie probleem en kon ik niet meer om circulariteit heen.”

Digitaal x Fysiek

Enter Lex Raaijmakers. Hij had net op de Dutch Design Week gestaan met een serie karaffen waarop de verplaatsing van duinen via datasets waren gevisualiseerd. Die techniek wilden ze ook gebruiken voor de T-shirts: Een circulair kledingmerk, waarbij technologie wordt gebruikt om bewustwording te creëren. Via AR, waarbij men met een telefoon over de print ging, ziet de koper uit welke materialen het artikel bestaat. De heren gingen samenwerken en vonden in Jaap Rijnsdorp-Schijvens (Schijvens Corporate Fashion), een partner die het idee wilde steunen om de T-shirts op de markt te brengen. Dit was eind 2020. Lex: “We kwamen erachter dat je heel erg veel moet verkopen om daarvan te leven. En er miste allerlei belangrijke infrastructuur om een kledingstuk circulair te maken.” Door te experimenteren, te kijken wat er in de industrie gebeurde en door veel designers en merken te spreken, concludeerden ze dat er behoefte was aan een (digitale) infrastructuur om vanaf punt van verkoop tot end of life die circulaire strategieën te ondersteunen.

Iedereen draagt kleding

En dat is waar ze nu mee bezig zijn: het ontwikkelen van een besturingssysteem voor circulaire producten. De eerste stap: een digitaal paspoort met een statiegeldsysteem. De reden dat ze op kleding focussen is omdat iedereen kleding draagt en ze daarmee iedere consument kunnen bereiken met hun innovatie. Lex: “Onze kracht zit in de gebruikersfase, die is bij kleding interessant en meestal intensief. Als je een re-sale of repair hebt, of omruilt; dat zijn punten waar we iets mee willen. Overconsumptie is een enorm probleem en als we met onze technologie ervoor kunnen zorgen dat het normaal wordt dat een gedeelte van de kleding uit je kast wordt gerepareerd of geruild dan is dat fantastisch. Die verandering is waar wij graag een bijdrage aan leveren.”

YES statiegeld, NO textile waste

De systemen zijn nu zo ingericht dat nieuwe producten goedkoper zijn dan circulaire. Maar door waarde toe te kennen aan een kledingstuk via statiegeld zou dat kunnen veranderen. Haiko legt het uit. “Omdat wij een digitaal paspoort aan een fysiek kledingstuk toekennen, is het mogelijk deze te volgen en om er statiegeld aan te koppelen. Daarmee zijn we de eerste die dit hebben gedaan, in samenwerking met het merk New Optimist. Een statiegeldsysteem is daarin een eerste versie, ons gaat het om een besturingssysteem. Om het faciliteren en ondersteunen van al die andere mogelijke circulaire businessmodellen in de kledingindustrie, om het op die manier makkelijker te maken circulair te handelen als consument.”

Businessmodel

De visie van Candour.Digital is een transactie gedreven businessmodel waarbij ze voor iedere circulaire actie een klein percentage kunnen rekenen om hun business op te bouwen en het netwerk te laten groeien. Lex: “We willen niet rijk worden van de verkoop van nieuwe producten, maar verdienen in verhouding tot het circulaire aankoopgedrag van consumenten." Haiko: “Wat we willen doen is producenten middels ons netwerk een financiële prikkel geven, zodat deze daadwerkelijk kunnen gaan verdienen aan circulaire business modellen. Je gaat dan als keten verantwoordelijkheid delen, dus ook een resale platform als Vinted moet hier dan aan meewerken. Waarbij het uiteindelijk voor een producent loont om duurzamere producten te maken die langer meegaan. Je betaalt als consument niet extra voor een product maar het systeem genereert meerdere keren waarde op hetzelfde product, bijvoorbeeld bij een doorverkoop via Vinted. De productenstroom moet dan wel van een dergelijk volume zijn, dat het uitkomt. Nu is dat nog niet zo, maar zijn we wel leidend in de industrie. Daarin ligt voor ons wel echt de sleutelvraag; Wat is het volume dat wij nodig hebben om te renderen en hoe werken we daarnaartoe? Die vraag hebben we nu nog niet helemaal beantwoordt, maar we werken er hard aan om hier begin volgend jaar een duidelijk beeld van te hebben.”

Tastbaar

Bang dat anderen ze inhalen zijn ze niet. Integendeel, de UPV wetgeving (Een wettelijke verplichting per 1 juli 2023 waarbij producenten en importeurs van kleding en huishoudtextiel verantwoordelijk zijn voor de afvalfase van producten die zij in Nederland op de markt brengen, red.) legitimeert oplossingen waar zij aan werken, vindt Haiko. “Het geeft een wettelijk kader wat producenten verplicht op zoek te gaan naar oplossingen. Vergeleken met andere oplossingen zit onze kracht in het feit dat we circulariteit tastbaar maken. We zien de meest uiteenlopende en technische oplossingen (op het gebied van productpaspoorten), maar simpeler dan statiegeld kunnen we het niet maken.

Als je kijkt naar de mode-industrie was de marketingwaarde van het investeren in circulariteit al duidelijk, daar komt met de nieuwe wettelijke kaders nu een compliance waarde bij. Op termijn verwachten we overigens dat de operationele waarde pas écht impact zal maken, omdat onze technologie circulaire systemen en processen efficiënter zal gaan aansturen, waardoor een circulaire bedrijfsvoering steeds meer zal lonen. We kijken vooral naar de Europese wetgeving met betrekking tot de "Strategy for Sustainable & Circular textiles", die vanaf 2027 het gebruik van productpaspoorten verplicht gaat maken maar vanaf volgend jaar al invloed gaat hebben op de industrie. We zoeken partners die leiderschap tonen en reputatie ontlenen aan circulair ondernemen. Gelukkig is die beweging al volop in ontwikkeling.”

Tegen fast fashion

De startup uit Tilburg voert nu gesprekken met een aantal grotere retailers om te kijken of zij de volgende stap kunnen betekenen in schaalbaarheid. Uiteindelijk is de ambitie om ook de grote fashiongroups die op globale schaal opereren te helpen. Lex: “Het scheelt dat wij een hele toegankelijke oplossing aanbieden door op productniveau te werken. Een merk hoeft dus nog niet helemaal circulair te zijn om een circulaire productlijn te lanceren op ons netwerk. Uiteindelijk is het principe van schaaleconomie en volume hetgeen wat het systeem zal doen renderen, maar in eerste instantie zijn we redelijk selectief met welke partners we in zee gaan. We moeten het vertrouwen voelen dat ze met oprechte intenties aan de slag willen gaan met circulairiteit. We zijn tenslotte tegen fast fashion.”

Eindconsument centraal

Een patent op hun technologie kan volgens Haiko en Lex niet. “De Europese Commisie stelt eisen aan systemen die productpaspoorten gaan gebruiken, waarbij ieder systeem uiteindelijk een open en decentraal karakter zal moeten hebben. Dus de software architectuur zal ook maar in beperkte mate te patenteren zijn. Dat neemt niet weg dat er verschillende bedrijven dit gaan proberen te doen”, verklaart Lex. “Dus dat is heel spannend. Een groot bedrijf kan morgen 500 developers aan het werk zetten en dan hebben ze morgen wat wij nu hebben.” “Wij geloven echter dat open & eerlijkheid uiteindelijk overwint. Door de eindconsument centraal te zetten in alles wat we doen, en deze dus ook soevereiniteit te geven op het gebied van het eigendom van informatie en data, geloven we dat de consument van morgen dit systeem het meest zal gaan waarderen”, vult Haiko aan. De startup gelooft dat de consument in de circulaire economie nog veel belangrijker gaat worden dan nu. "Als we consumenten niet uitrusten met de juiste tools en ondersteunen met toegankelijke platformen en diensten, zal de circulaire transitie maar in beperkte mate succesvol worden."

Serious Business

Door de primeur met statiegeld op kleding heeft Candour.Digital al veel media aandacht gekregen (van onder andere RTL Nieuws, Brabants Dagblad, de Ondernemer en de Volkskrant.) “Sindsdien zijn we met een aantal fondsen in gesprek”, vertelt Haiko. “We zijn een ambitieus plan aan het schrijven voor volgend jaar. Nu zitten we nog in een fase waarin we afhankelijk zijn van subsidies om ons businessmodel te testen en te valideren. We zijn met Midpoint Brabant in contact. Dus de contacten lopen en we voelen ons gesteund.” Los van de vorm is het doel van Candour.Digital om op Europees niveau een significant aandeel te hebben in de productpaspoorten die dan in omloop zijn. “Het kan een hele grote impact hebben als het systeem op een manier ontworpen wordt zodat het schaalbaar is en dat we het al dan niet via samenwerking kunnen opschalen. Het Europese kader, daar maken wij het ook voor en dan heb je het over miljoenen kledingstukken op jaarbasis.”

Tilburg als vertrouwde basis

“Er lopen in Tilburg veel toegankelijke en inspirerende mensen rond,” vindt Haiko. “Toen ik met kleding aan de slag ging, was Tilburg een logische keuze, met de geschiedenis van de textielindustrie, de kennis die er nog is en de bedrijven die hier mee bezig zijn zoals Wolkat, Havep, Vodde en Schijvens Corpate Fashion. Het is daarnaast ook nog fijner wonen dan in de Randstad. Tilburg is voor mij een veilige en vertrouwde basis.” Lex woont in Utrecht maar vind zeker Spoorzone Tilburg, waar Candour.Digital is gevestigd, een interessant gebied. “Het is niet helemaal toeval dat sinds wij in Gebouw 90 zitten het opgepikt wordt en gaat resoneren. We zijn al lang bezig geweest maar de laatste maanden is het allemaal op z’n plek gevallen.” Haiko besluit: “Wij hebben hardop gefantaseerd hoe tof het is als Tilburg een hub is wat laat zien wat onze technologie kan. En dat er vanuit die hub allerlei innovaties worgen getest en getoond die we naar andere steden en landen brengen. Zoals zo’n statiegeldsysteem dat nu in Amsterdam draait, daar hebben we hier helaas geen partner voor, maar dat zal hopelijk niet lang meer duren. Tot slot zouden we graag meer samen gaan werken met andere textielbedrijven in de regio. We hebben het gevoel dat we met de kennis en innovaties die op dit gebied spelen, de textielstad een serieuze impuls kunnen geven om deze op nieuw op de kaart te zetten.”

Impactmaker van het kwartaal

ICandour.Digital werd onlangs uitgeroepen tot Impactmaker van het kwartaal. Een initiatief van de gemeente Tilburg en Make it in Tilburg (Citymarketing Tilburg). Het staat ieder kwartaal stil bij een Tilburgse onderneming die onderscheidend is door innovatie, creativiteit en ondernemerschap. Impactmakers zijn de ondernemers in Tilburg die impact maken, binnen en buiten de stadsgrenzen. Onlangs werd Candour.Digital uitgeroepen tot laatste Impactmaker van het kwartaal van 2023.